Grunn, het spel van Arjan van Houwelingen
Kun je iets over je zelf vertellen? Heb je bijvoorbeeld een relatie, kinderen, huisdieren? Hoe woon je? Wat doe je voor de kost? Heb je nog andere hobbies? Vertel, vertel, vertel!
Ik werk als docent bij de Hanzehogeschool bij een opleiding waar studenten digitale games leren maken. Hobbies zijn wandelen met de hond, tv series kijken en spellen maken (freelance werk). En nu ook een spel uitgeven, GRUNN, daarover zo meer. Daarnaast heb ik het Spellenmaakgilde opgericht en organiseer ik maandelijkse speltestavonden in het Forum in Groningen. En er zijn initiatiefnemers die nu op andere plaatsen in Nederland dit ook doen.
Leuk voor spelers, nuttig voor spelauteurs.
Het spel waar we het vandaag over gaan hebben, wat is daarvan de naam?
GRUNN - Pioniers in de Provincie
Wat voor soort spel is het?
In GRUNN bouwen een tot zes spelers aan hun eigen versie van de provincie Groningen door een tableau van 4x4 tegels te leggen (3x4 met zes spelers). In een een gemeenschappelijke markt kies je in je beurt een combinatie van tegel en actiekaart. Je kan een latere combinatie pakken, maar alles wat je overslaat moet je geld op leggen. De actiekaarten laten je het landschap ontginnen (tegel omdraaien) wat geld genereert. Met dat geld zijn gebouwen en waterwegen te bouwen die weer overwinningspunten waard zijn. Daarnaast heeft elk type tegel een unieke manier hoe deze ook overwinningspunten geeft. Zo puzzelen spelers lekker met hun eigen landschap, zonder veel grote interactie op elkaar.
Het is een volledig spel, waarbij we voor elk van de 31 deelnemende musea ook een uniek extra scenario hebben bedacht die het spel een twist geeft. Deze scenariokoaarten zijn ook weer met elkaar te combineren. Spelers kunnen bij elk museum de bijbehorende kaart gratis ophalen.
Het is uitgegeven bij welke uitgever?
De herdruk door onszelf, Robert Brouwer en ik als auteurs. De eerste druk kwam tot stand in samenwerking met Museum aan de Aa en subsidie die vanuit Toukomst is verstrekt. Daarmee hebben de 31 deelnemende musea een stapel spellen gratis gekregen om te verkopen wat hun weer versterkte.
Is het nog steeds te koop? Wat is de prijs?
We hebben februari 2023 de herdruk ontvangen en deze is nog ruim beschikbaar. Het spel kost 35 euro, bij ons, musea of in diverse reguliere winkels.
Vind je dat een goede prijs? Is het dit waard?
De eerste druk kwam tot stand met subsidie, waardoor het project mogelijk is geworden. We hebben met de herdruk de prijs op hetzelfde niveau willen houden, wat qua kosten in productie heel scherp is. Zit veel hout en karton in de doos!
Wanneer heb je het bedacht en wat heeft die eerste gedachte precies getriggerd?
De opdracht was een toegankelijk familiespel te maken, waarin de geschiedenis van het noordelijke landschap zit verwerkt. Bovendien moest het uit te breiden zijn met iets wat bij musea te verzamelen is, zonder dat het essentieel voor het spel is.
We zijn begonnen met het einde: wat voor prijs, hoe groot is de doos, wat kost productie (want er was een vast budget), wie speelt het en hoe lang duurt het. Toen hebben we iets van 10 ideerichtingen gegeven om het nog concreter te maken wat de opdrachtgever passend vindt en ook om zelf inspiratie te krijgen. We belandden op een tegelleg spel en hebben toen 2 concepten meer uitgewerkt. Omdat er uitbreidingen moesten komen die echt extra moeten zijn maar ook interessant genoeg werd toen wel snel duidelijk welk concept de voorkeur had.
Kun je iets vertellen over het ontwikkelingsproces. Hoe gaat zoiets in zijn werk bij jou?
Soms start het met een thema, soms met mechanisme en in dit geval met een hoop kaders. Dat was best leuk om zo in opdracht te werken. Dat hebben Robert en ik ook de afgelopen tijd voor een uitgever gedaan, daarbij was het thema gegeven en de doelgroep en zijn we concepten gaan bedenken. En ook daarin hebben we 2 concepten per vraag uitgewerkt zodat de opdrachtgever wat te kiezen had en die verder ontwikkeld.
Heb je dan hulp van anderen, zijn er mensen met wie je de prototypes speelt?
Door met z'n tweeën te ontwerpen konden we de eerste iteraties (versies) snel maken en uitproberen. Daarna hebben we het spel met een vast testgroepje beproefd. Toen hebben we het met de opdrachtgever gespeeld en zijn we ook de boer op gegaan, testen met meerdere testgroepen en evenementen (zoals het spellenmaakgilde). Ook zijn we bij musea die dat wilden langsgegaan om daar met medewerkers te testen (hoewel het toen vooral nog schaven in details was in het spel, wel was dit handig voor het ontwikkelen van de scenariokaarten, dat was eigenlijk een hele extra ontwerpopdracht).
Vervolgens ga je op zoek naar een uitgever. Is dat lastig?
Hier liep het dus anders en werd de volgende stap een drukker vinden. Ik heb 14 drukkers benaderd, de helft reageerde. Daarna ben ik met een paar in overleg gegaan en uiteindelijk zijn we met Ludofact in zee gegaan. Voor eigen concepten is het inderdaad de stap om met een prototype om een uitgever te vinden en het spel aan te pitchen. Tip: de spelauteurbeurs in Göttingen en de b2b beurs in Neurenberg zijn goede jaarlijkse evenementen om persoonlijk met uitgevers te spreken, te netwerken en je spel te pitchen.
Die uitgever gaat het produceren... heb je in dat proces nog contact of invloed op hoe het er uit gaat zien?
Dat kan verschillen. Grote uitgevers hebben hun eigen proces en beslissingen, je wordt dan meer op de hoogte gehouden en checkt ter controle sommige dingen. Dan moet je het meer uit handen geven, maar is de kans ook groter dat het meer verkoopt. Bij kleinere uitgevers is er meer co-creatie. Dat betekent meer meedenken. Tot dusver is het thema en de stijl vaak wel overgenomen, maar ook heb ik een keer opnieuw moeten zoeken naar een nieuw thema. En soms hebben uitgevers daar weer goede ideeën voor.
Bij GRUNN was het samen met de drukker puzzelen in hoe groot de doos werd en de mogelijkheden waren in de speelstukken qua vorm en kleur. In Europa zit je veelal vast aan keuzeopties, die in massaproductie worden geleverd. Maatwerk is dan te duur. Gelukkig was het goed mogelijk om per type bebouwing een unieke vorm en kleur te krijgen die passend is.
Uiteindelijk is het spel klaar en liggen de dozen in de winkels. Wat is jouw rol dan nog verder?
Sommige (kleine) uitgevers leggen soms contractueel vast dat je meehelpt met demonstreren op beurzen, maar vaak genoeg is dit ook niet zo. Verder kan je natuurlijk wel een rol pakken. Tijdens de Ducosim spellenbeurzen test ik prototypes, maar neem dan ook mijn uitgegeven spellen mee om uit te leggen.
Bij GRUNN doen we nu de distributie. We zorgen dat musea, winkels en particulieren het spel krijgen. En we demonstreren het spel nu regelmatig bij beurzen of verenigingen.
In welke landen (en talen) is je spel inmiddels uitgebracht?
GRUNN is vooral in noord Nederland verkrijgbaar, maar dan wel gelijk bij meer dan 40 verkooppunten. We hebben bewust Engelse spelregels gemaakt, die digitaal beschikbaar zijn, zodat de doelgroep nog breder is. Op de doos staat een QR code die daarnaar linkt. En met de herdruk wilden we graag weer leuke aandacht voor het spel vragen en daarvoor hebben we Olaf Vos een Groningse versie van de spelregels laten maken. Past mooi bij het regionale karakter. Dat is dan bij deze druk een gratis extraatje.
Ben je inmiddels met uitbreidingen bezig, of met een ander spel. Vertel!
Zekers! Bij MNKY Entertainment komen er naar verwachting van Robert en mij in 2023 nog 2 spellen uit. Verder werken we aan andere concepten opdracht voor de langere termijn en als er tijd is werk ik verder aan eigen concepten.
Zo heb ik een spel wat na jaren ontwikkeling eindelijk in de fase van bijschaven is. Dit spel 'Brood en Spelen' is meer voor de veelspeler, door het aantal unieke actiekaarten en interactiedynamiek. In een uur tijd bouwen 3 tot 5 spelers een gladiatoren-school op, waarbij ze starten met unieke eigen voordelen. In het spel concurreer je met anderen en is het je weg zoeken in het investeren in permanente bonussen, eenmalige sterke effecten en het behalen van glorie (de overwinningspunten). Als je dit zou willen testen, laat het me weten!
Ben je inmiddels full-time professioneel spellenbedenker?
Nee, dan moet je echt een bestseller hebben of heel veel spellen per jaar uitgegeven krijgen. Ik vind de druk om iets in opdracht te maken super en maakt mij scherper, maar ik zou niet financiële druk willen hebben, dus dat je haast krijgt in het ontwerpen omdat je anders geen boterham kan eten. Voor mij is het onbetaald freelance werk, wat nu ook meer betaalde uren zijn worden. Dus parttime professioneel zou ik zeggen :-).
Stel dat je opnieuw zou kunnen beginnen met het maken van je eerste spel, welke fout zou je dan niet meer maken?
Varianten in de spelregels klinkt leuk, maar beter kan je dan strikter kiezen wat het spel is. Een optie of expert variant kan, maar niet vijf opties. Onbalans mag er best in een spel zijn, dat maakt soms juist de keuzes die spelers moeten maken meer interessant. Onbalans zonder invloed of keuze kan echter weer heel vervelend zijn voor spelers.
Zijn er andere spellenmakers die je bewondert en waarom?
Uwe Rosenberg, omdat hij grappige kaartspelletjes heeft gemaakt en grotere bordspellen. Best een brede range. Mamma Mia! was altijd een hit in onze familie, bijna party game te noemen. En Patchwork is weer een fantastisch abstract 2 speler spel.
En illustratoren, ben je fan van een van hen?
We zijn erg blij met Emma Wilson die GRUNN heeft voorzien van tekeningen en ook het grafisch ontwerp heeft gedaan. Verder hou ik van de diversiteit die er tegenwoordig aanwezig is in spellenland.
Heb je misschien foto's uit het ontwikkelingsproces, schetsen, afgekeurde versies? Het zou leuk zijn op die er bij te plaatsen.
Jazeker, in deze blog kan je zien hoe het prototype zich heeft ontwikkeld en ook hoe de co-creatie van de tekeningen is verlopen
