Quibbles, het spel van Michiel de Wit

Kun je iets over je zelf vertellen? Heb je bijvoorbeeld een relatie, kinderen, huisdieren? Hoe woon je? Wat doe je voor de kost? Heb je nog andere hobbies? Vertel, vertel, vertel!
Ik ben een geboren Rotterdammer, nu 41 jaar en woonachtig in Nijmegen. Mijn vader werkte als inkoper bij een drukkerij en bracht soms mooi karton mee naar huis. Van dat karton heb ik als klein manneke duizendeneen bordspelletjes geknutseld. Die hobby ging heel organisch over in computerprogrammeren (daar voelt ook een beetje als spelletjes maken). Spelletjes maken heb ik mijn hele volwassen leven niet meer gedaan, totdat ik zelf kinderen kreeg en via een aantal gekke omzwervingen mijn oude passie weer op mijn pad kwam. Nu ben ik part-time programmeur voor start.me en part-time spellenmaker en uitgever. Ik zit 4 dagen in de week op kantoor bij StartUp Nijmegen, een start-up incubator met allemaal jonge en ondernemende mensen. Dat is een fijne plek om zelf ook aan mijn plannetjes te werken. Maar het is flink puzzelen om tussen mijn kantoorbaan en drukke gezinsleven door (4 kleine kinderen) tijd over te houden om aan mijn eigen spelletjes te werken.

Het spel waar we het vandaag over gaan hebben, Stel dat eens voor?
Eind vorig jaar had ik een keer een avondje vrij en kwam er opeens een idee voor een spel in mijn hoofd op. Dat gebeurt niet zo heel vaak, dus ik heb meteen de koe bij de horens gevat. Ik ben een fan van CuBirds en speelde in mijn tienerjaren vaak Royal Casino (een oud kaartspel). Die twee kwamen samen in mijn idee voor Quibbles. Ik heb een Ligretto-spel geplunderd en ben net zo lang met de kaarten gaan schuiven en doen, totdat ik het spel had dat ik voor ogen had.

Wat voor soort spel is het?
Quibbles is een (veder)licht kaartspel voor 2 tot 4 spelers waarbij je in een minuut of 10 je best doet als eerste van elk van de vijf kaartwaardes (1 tot en met 5) er eentje voor je op tafel te krijgen. Bij Quibbles is er, net als bij Royal Casino, een rekenelement. Je mag een kaart pakken als je twee of meer kaarten speelt die samen dezelfde waarde hebben als die ene kaart. Of andersom. Omdat ik weet dat veel mensen niet van rekenen houden, heb ik bewust de sommetjes simpel gehouden 1+4 en 2+3, maar niets dat groter wordt dan 5. Het eindresultaat is een spel dat het zelfde gevoel geeft als CuBirds (en trouwens ook best wat regels gemeen heeft), maar ook doet denken aan Royal Casino. Het is heerlijk vlot, met iedereen te spelen en mijn kinderen zijn er dol op.

Waarin verschilt jouw spel van soortgelijke (zelfde type) spellen?
Ik heb bij de ontwikkeling van Quibbles heel goed opgelet dat er zo min mogelijk 'frictie' in het spel zat. Mensen houden niet van rekenen, maar vinden het wel fijn om zich 'slim te voelen'. In Quibbles werkt dat dankzij de lage kaartwaardes en de simpele sommetjes heel goed. Als ik met een slimme zet alle kaarten van tafel weet te pakken, voel ik me even heel pienter en dat is fijn. Het is een heel gestroomlijnd spelletje met zo simpel mogelijke regels. Mijn mantra bij het maken van spellen is altijd 'als het niet goed is, moet er iets weg'. De kunst van het weglaten dus en dat is bij Quibbles wel goed gelukt, al zeg ik het zelf.

Het is uitgegeven bij welke uitgever?
Quibbles is nog niet uitgegeven, maar daar komt binnenkort verandering in. Ik heb zelf een uitgeverij (Gam'inBIZ) en ben van plan het in Nederland zelf uit te geven. Voor het buitenland ga ik op zoek naar partners die het daar in eigen taal willen uitgeven.

Is het nog steeds te koop? Wat is de prijs?
Ik hoop dat het later dit jaar op de markt kan komen. Doel is om het voor €12,99 in de winkel te krijgen.

Vind je dat een goede prijs? Is het dit waard?
Ja, dat denk ik wel. Quibbles is het soort spel waar je heel lang heel veel plezier van kunt hebben. Als je de kosten van een avondje naar de bios afzet tegen een doosje Quibbles, dan had het spelletje gerust nog wel wat meer mogen kosten.

Wanneer heb je het bedacht en wat heeft die eerste gedachte precies getriggerd?
Dat heb ik al wel een beetje verklapt. Maar aan die avond waarop het spel 'tot mij kwam' ging eigenlijk nog wel een hele periode van piekeren en puzzelen vooraf. Al heel lang zoek ik naar een manier op het plezier van Royal Casino in een eigen spelvorm te gieten. Ik heb daar al vele uren mijn hoofd over gebroken. Royal Casino is heel leuk, maar er zijn best veel regels en het rekenwerk is niet voor iedereen. Parallel liep ik ook al een tijdje met de vraag in mijn hoofd wat nou toch een goede opvolger voor CuBirds (een spel dat ik zelf uitgeef) zou kunnen zijn. Die ene avond kwamen die twee puzzels op wonderlijke wijze samen.

Kun je iets vertellen over het ontwikkelingsproces. Hoe gaat zoiets in zijn werk bij jou?
Ik vind mezelf niet zo'n vreselijk creatieve spelontwikkelaar. Het liefst begin ik met heel veel beperkingen en probeer ik binnen al die kaders toch nog iets leuks te ontwerpen. Dat werkt voor mij beter dan totale vrijheid. Als ik eenmaal een eerste idee heb, ga ik het snel testen en eraan schaven. Daarbij let ik vooral op frictie en stroomlijning. Spelletjes die ik maak moeten elegant en eenvoudig speelbaar zijn.

Heb je dan hulp van anderen, zijn er mensen met wie je de prototypes speelt?
Mijn eerste spel, Rollecate, heb ik met mensen in mijn omgeving getest. Behalve testen met vrienden, heb ik ook aardig wat tijd in Excel doorgebracht om door te rekenen wat de beste kaartverhouding zou zijn. Nu, met Quibbles, pak ik het iets grootschaliger aan. Na testen in eigen kring, heb ik het met een aantal speltesters van het Spellenmaakgilde in Nijmegen getest. Daarnaast heb ik een kleine 20 prototypes aan betatesters gegeven om blind te testen. Blind testen is wat mij betreft een heel belangrijke stap, maar het is kostbaar en vereist veel geduld. En geduld is niet echt mijn grootste talent...

Vervolgens ga je op zoek naar een uitgever. Is dat lastig?
Ja. Uitgevers krijgen jaarlijks vaak tientallen zo niet honderden spelideeën aangeboden. Het is lastig om in die berg ideeën op te vallen. Het helpt dan als je mensen persoonlijk kent. Uiteindelijk is het een kwestie van geduld en doorzetten. En ter harte nemen wat je aan feedback krijgt van de uitgevers die je spel daadwerkelijk hebben bekeken. Zelfs al ben je het niet eens met hun analyse, dan nog is het belangrijk goed te kijken wat je van hun feedback kunt meenemen.

Die uitgever gaat het produceren... heb je in dat proces nog contact of invloed op hoe het er uit gaat zien?
Tot nu toe heb ik zelf altijd veel invloed gehad op de uiteindelijke uitvoering. Meestal omdat ik de spellen ook zelf heb uitgegeven. Maar mijn spel Rollecate is in de VS bijvoorbeeld uitgegeven door GameWright
die hebben het spel helemaal opnieuw vormgegeven. Mijn invloed daarop was veel beperkter. Ik heb een keer of 3 een e-mailtje gehad en kon beperkt feedback geven. Dat was wel even wennen.

Uiteindelijk is het spel klaar en liggen de dozen in de winkels. Wat is jouw rol dan nog verder?
Omdat ik zelf vaak ook de uitgever ben, moet ik daarna aan de slag met de promotie en marketing van het spel. Daar ben ik eerlijk gezegd niet heel goed in. Gelukkig heb ik een hele fijne distributeur (HOT Games) die veel van dat werk van mij overnemen. Waar het kan bezoek ik beurzen en demonstreer ik mijn spellen. Maar met kleine kinderen is het lastig om in de weekenden tijd vrij te maken om te demonstreren. Ik probeer dan echt de krenten uit de pap te vissen.

In welke landen (en talen) is je spel inmiddels uitgebracht?
Quibbles moet nog uitgegeven worden, maar Rollecate is inmiddels in aardig wat landen te koop (geweest)
behalve Nederland en België ook in Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Zuid-Amerika, Servië en de Verenigde Staten. En mijn spelletje Catch That Mouse heeft het zelfs tot aan de baltische staten weten te schoppen.

Ben je inmiddels met uitbreidingen bezig, of met een ander spel. Vertel!
Ik ben momenteel met een aantal spellen bezig, in verschillende stadia van rijpheid. Met Daan Kreek en Niels Pieterse ben ik al een paar jaar bezig aan Happy Hens. Dat spel is zo goed als af en hopen we binnenkort aan een uitgever te kunnen presenteren. Voor Rollecate werk ik aan een opvolger (Chili Express) en er liggen nog plannen voor een spel met de naam Bonbini. En ergens knaagt het nog steeds om iets meer van de complexiteit van Royal Casino in een eigen kaartspel te vatten.

Ben je inmiddels full-time professioneel spellenbedenker?
Welnee. Van spelletjes maken kan ik niet leven. Van uitgeven ook niet, trouwens. Het is voor mij echt een hobby. Het is voor de financiën echt belangrijk dat ik mijn kantoorbaan niet verwaarloos.

Stel dat je opnieuw zou kunnen beginnen met het maken van je eerste spel, welke fout zou je dan niet meer maken?
Ik zou wat meer tijd besteden aan testen, denk ik. Rollecate is toevallig heel goed uitgepakt, maar achteraf had ik daar best nog veel meer testtijd in kunnen stoppen. De feedback die je van testers krijgt is heel waardevol, zij het dat die soms ook best confronterend en verwarrend kan zijn.

Zijn er andere spellenmakers die je bewondert en waarom?
Om heel eerlijk te zijn ben ik niet zo'n bewondertype. En als ik mensen bewonder, is het vooral om hun volharding. Zo heb ik diep respect voor het werk van Niels Pieterse. Hoeveel tijd, liefde en energie hij in zijn spellen stop... Niet normaal. Op spellenmakers als Daniël van Essen kan ik weleens een beetje jaloers zijn, omdat het soms wel lijkt alsof het bedenken van nieuwe spellen ze totaal geen moeite kost.

En illustratoren, ben je fan van een van hen?
Van mijn mogen spellen best een beetje vooruitstrevend zijn qua illustraties. Ik vind het werk van Christine Alcouffe mooi, evenals van Amélie Guinnet. Misa Jovanovic heeft voor mij een aantal spellen geïllustreerd. Ik werk heel graag met hem samen, omdat hij heel goed begrijpt wat ik bedoel.

Wil je verder nog iets kwijt. Ben ik iets vergeten te vragen?
Je moet mij dat soort dingen niet vragen dan blijf ik praten. Ik vond het een leuk interview en houd nu wijselijk even mijn mond. Nou ja, een ding wil ik wel kwijt. Aan iedereen die het leuk vind om spellen te bedenken heb ik nog wel een advies
wat je ook doet, beschouw spellen maken als een hobby en geef vooral je baan niet op. Het is superleuk om te doen, maar je wordt er echt nooit rijk van.

Vond je dit een prettig interview?
Absoluut!

Heb je misschien foto's? In ieder geval een van jezelf. Foto'suit het ontwikkelingsproces, schetsen, afgekeurde versies? Het zou leuk zijn om die er bij te plaatsen.
Bovenaan een foto van mezelf met Rollecate, mijn eerste spel. Hier een paar schetsen voor Quibbles en een foto van een speltestavond. Nog een foto van een prototype van Cabbage! waarmee ik een eervolle vermelding haalde op een designwedstrijd. En een screenshot van een digitaal prototype van Loco Loco dat ik ooit aan Jumbo heb aangeboden.