Samen met een aantal zeer gewaardeerde medespelers beleef ik altijd bijzonder veel plezier aan het zogeheten 'Knokken met Kaarten'. Dat begon natuurlijk ooit met het onvolprezen Magic the Gathering, maar ook titels als Star Realms, Hero Realms en Epic weten nog immer probleemloos hun weg naar onze speeltafels te vinden. Onlangs konden we een verrassend leuke nieuwkomer aan dit illustere rijtje kaartengevechtsspellen toevoegen: A.I.Pokalypse van de Duitse spellenmakers van Owly Moly Games.
Wat er nu eigenlijk zo leuk is aan het elkaar keihard om de oren te slaan met stapeltjes kaarten en de levenspunten van de ander rücksichtslos tot nul zien te reduceren? Toegegeven: er is onmiskenbaar een element van agressie aan te wijzen (net als bijvoorbeeld bij, we noemen maar wat, het o zo nobele schaakspel), maar liefhebbers zullen beweren dat het bij dat soort schermutselspellen voornamelijk gaat om strategie en tactiek, om anticiperen en adequaat reageren, om al puzzelend krachtige combinaties te maken en synergieën zien te ontdekken en te ontsluiten. Kortom: met alle spelhandelingen die je verricht probeer je voortdurend je tegenstander te slim af te zijn.
En dat is dus ook waar het bij A.I.Pokalypse allemaal om draait. Vergis u niet: dit is niet een simpel tussendoorspelletje. Het krijgt ook niet voor niets een stevige complexiteitswaardering op BoardGameGeek (3.47 op het moment van schrijven). De spelontwerpers omschrijven het zelf als een 'Expert Autobattler card game'. Een uitdagend Kennersspel, dus.
Dat uitdagende aspect zit ’m met name in het uit zien te vogelen hoe je uit het aanbod van een op zich beperkt aantal futuristische militaire facties (Mensen, Mutanten, Mechs en A.I.Liens) een krachtig tableau van strijders kunt maken. Het spel biedt legio combinatiemogelijkheden, waardoor de legereenheden elkaars vaardigheden versterken. Middels een vorm van setcollectie (trippelen van gelijkgekleurde getallen) kun je basisstrijders upgraden naar Speciale (en dus extra krachtige) Troepen. Daarnaast zijn er ook nog ammunitiekaarten/factiebasiskaarten, maar daar kom ik verderop nog even op terug.
Want er moet eerst moet er na deze Expert-typering even gezegd worden dat A.I.Pokalypse, wat het daadwerkelijke spelverloop betreft, in de basis eigenlijk helemaal niet zo ingewikkeld is. De spelrondes verlopen namelijk volgens een vast stramien van een Recruteringsfase en een Gevechtsfase. Je besteedt tijdens je beurten, na het trekken van kaarten en het aanvullen van wat je op hand hebt, in eerste instantie dus steeds weer aandacht aan de zorgvuldige samenstelling van je troepenmacht. Eerdere, wellicht toch niet bijzonder opportune, beslissingen kun je ongedaan maken door kaarten af te leggen en aan een nieuwe tableaucompositie te beginnen. Daarna begint telkens opnieuw het geknok in alle hevigheid. Tussen de oorlogsbedrijven door maak je steeds de balans op en kijk je wie van de spelers er één of meerdere van zijn zes schamele gezondheidspunten verliest. Dat doe je allemaal net zo lang tot er iemand op nul komt. En dat is dan het einde van het nogal luidruchtige futuristische soldatenliedje.
Of …
… toch niet?
Het blijkt namelijk nog niet het abrupte einde van het bloederige verhaal te zijn, aangezien dit absolute levenspuntendieptepunt van een speler de aanleiding vormt om een allerlaatste Erop-of-Eronder-fase (Sudden Death) in te luiden. Als je in deze ultieme fase echter ook nog maar iets van je gezondheid moeten inleveren, dan trek je daadwerkelijk aan het kortste eind en verlies je definitief de strijd. Wat ons betreft is dat een goede speltechnische vondst, omdat de gedoodverfde verliezer op deze manier alsnog een allerlaatste kans krijgt om het debacle te overleven (en tegen alle verwachtingen in misschien nog te winnen ook).
De kracht van A.I.Pokalypse zit 'm naar onze mening in de snelle, gelijktijdig plaatsvindende spelhandelingen, in de strakke vormgeving en in de indrukwekkende hoeveelheid multifunctionele kaarten. Meer dan tweehonderd zitten er in de prachtig vormgegeven speldoos, waarvan het deksel elke keer weer met een merkwaardig genoegen gevende magnetische klik kan worden geopend en gesloten.
Die kaarten zijn zeer stevig en hebben een fraaie linnen afwerking, waarbij die van de Speciale Troepen ook nog eens een mooi glanseffect hebben meegekregen. Alle kaarten zijn dubbelzijdig en functioneren enerzijds als witte en rode 'slots', waarop de individuele strijders worden gespeeld en waarmee je al schuivend (en soms ook draaiend) hun gevechtskracht kunt aangeven, en anderzijds de afbeeldingen van die strijders zelf (met allerlei symbooltjes, o.a voor de zogeheten trigger-effecten). Ook zijn er op twee manieren te gebruiken ammunitiekaarten, die elk op de achterkant een afbeelding van één van de tientallen legerbases hebben. Zo'n factiebasis krijg je aan het begin van het spel toebedeeld en daarmee heeft het ontwerp van A.I.Pokalypse tevens een interessante asymmetrische dimensie gekregen, aangezien ze van elkaar verschillende voor- en nadelen geven.
Hebben we dan alles opgesomd voor wat betreft deze ingenieuze, multifunctionele spelvormgeving? O, nee wacht: de rode kaarten worden óók nog gebruikt als gezondheidspuntentellers. En als je een levenspunt verliest, levert dat gelukkig tegelijkertijd ook wat op, want je mag dan de rode kaart omdraaien en de Speciale Soldaat die op de achterkant staat aan je arsenaal van mogelijk in te zetten legereenheden toevoegen. Om zo’n Elitekrijger te kunnen gebruiken, moet je, zoals gezegd, eerst nog wel eventjes een 'Triple' van Basiskaarten zien te scoren in één van de volgende Recruteringsfases.
Voor de volledigheid moet toch ook nog even worden aangestipt dat het artwork op de kaarten, speldoos en in de boekwerkjes met Midjourney ontworpen is. Oftewel: met behulp van Kunstmatige Intelligentie. Maar hee, als er één speltitel is waarbij dat thematisch uitermate passend is, dan is dat natuurlijk wel dit A.I.Pokalypse. Bovendien laten de makers met het stijlvolle ontwerp van deze kaartenset zien dat Kunstmatig ook wel degelijk Kunstzinnig kan zijn.
Over het thema hoeft niet heel veel meer gezegd te worden dan dat het om een post-apocalyptische, ver-in-de-toekomst setting gaat, waarbij het met A.I. allemaal schreeuwend uit de hand is gelopen en de machines op Terminator- en/of The Matrix-achtige wijze de boel hebben overgenomen c.q. hebben opgeblazen. Eén en al levert een weliswaar niet bepaald originele, maar voor de techno-militaire gevechtshandelingen uitermate geschikte omgeving op om de epische conflicten tussen de overlevende mensen, mutanten en machines plaats te laten vinden.
A.I.Pokalypse is een spel voor 1 tot 8 spelers (maar met meer dan vier spelers heb je wel een tweede speldoosje nodig) en het duurt tussen de 30 en 45 minuten. Het speelt razend snel, bevat wat geinige verwijzingshumor (bijvoorbeeld de Finisher-kaart), is door de grote variatie aan mogelijke kaartcombinaties per definitie enorm herspeelbaar en vormt een vreugdebrengende aanvulling op onze klein-maar-fijne collectie van Kaartvechters. We waarderen het dan ook met alle liefde met acht van de tien punten.