+ 31 (0)6 3400 1872      info@bordspelwereld.nl        

A728x90

Selecteer de taal

Reviews

El Grande

Iets waar ik een paar maanden geleden heel erg vrolijk van werd was de aangekondigde heruitgave van dat wat hoogstwaarschijnlijk de meest ondergewaardeerde klassieker uit onze spellenwereld is: El Grande.

elgrande aOf het nu over de literatuur, popmuziek, wielersport of gerechten gaat; ik ben een buitengewoon groot liefhebber van klassiekers.
Logisch, denken de mensen die mij kennen, want je bent nu eenmaal een sentimentele ouwe zak.
Dat kan ik helaas niet ontkennen maar de keerzijde van die medaille is wel dat ik vanwege die leeftijd waardering kan opbrengen voor alles dat de tijd des tijds heeft doorstaan en niet al na twee maanden in de vergeethoek ligt. Met de leeftijd komt ervaring waarmee echte kwaliteit nu eenmaal beter wordt herkend.
Ergo: ook in de spellenwereld ken ik ze: mijn klassiekers. En ik koester ze!

Neem nu El Grande. Het is heel vroeger bedacht door Wolfgang Kramer en Richard Ulrich en is inmiddels ruim dertig jaar oud; een mensenleven!
Het verscheen in 1995 en wordt gezien als de grote doorbraak van Kramer, de man die we inmiddels kennen als een van de belangrijkste grondleggers van de bordspelwereld zoals deze nu is. Kramer wordt vaak gecrediteerd voor baanbrekende gebiedscontrolemechanismen, actiepuntsystemen, met de Masker Trilogie (Java, Tikal, Mexica), en ook met de introductie van het bekende overwinningspunt-spoor-rond-het-bord in Heimlich & Co. Want dat was ook zijn idee.
Kramer was ook de allereerste fulltime professionele game-designer van Duitsland. De eerste die er genoeg mee verdiende om er ook van te leven.
Jarenlang werkten Kramer en Michael Kiesling samen aan spellen via telefoon- en faxcorrespondentie, zonder dat ze elkaar hadden ontmoet.
Wolfgang Kramer is nu in de tachtig en Kiesling twintig jaar jonger maar ze maken nog steeds samen spellen.

El Grande dateert dus van ver vóór die samenwerking met Kiesling. El Grande maakte hij met Richard Ulrich, een collega waarmee hij nog een andere opmerkelijke klassieker bedacht: De Vorsten van Florence (waar ik het binnenkort over wil hebben).
Oh, wat ook niet onbelangrijk is: Kramer heeft vijf keer de prestigieuze Duitse "Spiel Des Jahres"-prijs gewonnen; een record.

Wat is het?

El Grande is een gebiedscontrole- of meerderheidsspel waarin spelers hun caballero's (in de oorspronkelijke versie weergegeven door gekleurde houten kubussen) proberen te plaatsen in verschillende regio's op de landkaart van Spanje, om op die manier te proberen een meerderheid te halen in die verschillende gebieden.

elgrande 00De vorige uitgave van het spel ziet er nu behoorlijk belegen uit. Gedateerd is een eufemisme. Een te grote doos, Schreeuwerige Gothische typografie. De al genoemde lullige houten kubusjes en een wanstaltig grote houten Koning van Spanje. Wanneer je dat, die aanblik van het spel, in ogenschouw neemt dan blijft het wel bijzonder opmerkelijk dat El Grande, in die vormgeving na al die jaren nog steeds in de top 100 van BoardGameGeek staat.
Dat het al die moderne en hippe nieuwkomers weerstaat en dat het nog steeds stand houdt. Jaar na jaar na jaar tussen de Pfizers, de Lacerda's, de Felds en de Uwes. Dat is dus een geweldige prestatie. Hoe goed moet een spel dan wel niet zijn?

Dat wilde ik wel eens weten en daarom nam ik de nieuwe, totaal herstijlde uitgave (in Nederland uitgegeven door 999) mee naar een spellenclub om het te spelen met vier andere veelspelers... die het spel nog nooit gespeeld hadden (!).

Daar ging de doos open. Die doos is overigens prachtig. Laten we daar maar mee beginnen. Ik moest denken aan La Granja. Onder het deksel lagen een aantal verrassingen. Bijvoorbeeld: dat de kaarten en speelstukken niet in plastic- maar in vetvrij papier verpakt zijn. Dat vind ik sympathiek. Het zorgde voor een klassiek uitroepteken.
Nog sympathieker zijn de bijgeleverde doosjes waarin de speelstukken per kleur speelklaar kunnen worden opgeborgen. Hiermee heeft El Grande al een bonuspunt te pakken.
Ik kreeg er een vegangevoel van.

elgrande 000De kleine houten kubussen van de oude versie zijn vervangen door meeples. De naamgever van het spel, El Grande, is nu een mooi gestileerde ridder te paard van bescheiden formaat. De kolossale houten dildo die in de vorige versie de koning van Spanje moest voorstellen is nu een statige gouden figuur. Er is niets mis mee.

Het meest memorabele kenmerk van El Grande is - nog steeds - het Castillo. In de vorige uitgave was het Castillo een gestileerde houten toren die in een hoek van het speelbord stond. Dat is gemoderniseerd door een kartonnen toren met een handig schuifmechaniek. Ook beter.
Het speelbord is gemoderniseerd en in een nieuwe stijl getekend en oogt rustig, de typografie is bescheiden en smaakvol.
Alles ziet er, kortom, heel verzorgd uit.

En hoe speelt die nieuwe versie dan?

Wat dat betreft is er - gelukkig - niets veranderd. Iedere speler krijgt een aantal meeples, een ridder te paard en een deck kleine "kracht"kaarten die genummerd zijn van 1 tot 13.
Er is ook een deck actiekaarten met een "normaal" formaat. Die worden in 5 stapels gesorteerd op basis van hun kaartrug waarop een aantal meeples staan. 1 tot 5. Er zijn dan 4 stapels met 12 kaarten, de 5e "stapel" heeft alleen de "Uwe Majesteit" kaart.

Spelers kiezen een spelerskleur en nemen de 13 krachtkaarten, 30 Caballero's en de Grande van hun kleur plus een van de draaischijven en zetten de scoremarker op plek 0 van het ooit door Kramer bedachte scorespoor.
Uit de 9 regiokaarten wordt er één gekozen. In die regio wordt de koning geplaatst. Dat gebied, het gebied waarin de Koning staat, wordt het Koningsgebied genoemd.
Elke speler trekt ook zo'n regiokaart en plaatst zijn Grande plus 2 Caballero's in die regio. Elke speler neemt 7 Caballero's als voorraad (het hof).

Alle overblijvende meeples gaan naast het bord in een algemene voorraad (bakje, doos of schaal) die "de Provincie" wordt genoemd.
Kies vervolgens een willekeurige startspeler en begin met het spel.

Het spel wordt gespeeld over 9 ronden. Elke speler komt in elke ronde eenmaal aan de beurt waarin twee (of één) acties worden uitgevoerd. In El Grande kom je dus maar negen keer aan de beurt!

Het spel is verbluffend simpel. Elke speler kiest één van de krachtkaarten uit het eigen deck. In de eerste ronde van het spel hebben de spelers nog alle 13 tot hun beschikking.
De gekozen kaarten bepalen de beurtvolgorde.
De speler die de hoogste krachtkaart heeft gekozen begint en daarna volgen de beurten van de andere spelers. Op de krachtkaart staat, behalve een nummer, ook het aantal caballero's afgebeeld die uit "de Provincie" naar "het Hof" mogen.
Dan kiest de speler een van de open actiekaarten en plaatst een aantal Caballero's die op de kaart staan in een gebied op het bord, en speelt de speciale actie op die kaart.
Dit kan in willekeurige volgorde. Om Caballero's te plaatsen, gaan ze van jouw hof naar een willekeurig aantal regio's die grenzen aan de Koning. Je hoeft ze niet allemaal op het speelbord te plaatsen, ze mogen ook in het Castillo.

Een belangrijke regel in het spel is dat er op geen enkele manier iets in, uit of veranderd mag worden in het gebied van de koning.

Voor de speciale actie geldt dat de speler deze mag uitvoeren als hij dat wil. Zodra elke speler aan de beurt is geweest, gaan we naar het einde van de ronde.
Spelers scoren voor het hebben van de meeste Caballero's in het Castillo. Vijf punten voor de eerste, drie voor de tweede en één voor de derde.
Spelers verplaatsen vervolgens de Caballero's die zich in het Castillo bevonden naar het gebied dat op hun geheime schijf is geselecteerd, waarna in elke regio wordt bekeken wie er de meerderheid heeft.
De Grande zelf telt niet mee voor de meerderheid, maar als je de regio wint met de koning en of je Grande, krijg je twee punten bonus voor elk van hen in die regio.
Na de negende ronde en de derde algemene puntentelling wint de speler met de meeste punten.
Gelijkgespeelde spelers delen de overwinning.

Wat vonden we ervan?

Een spelletje El Grande komt doorgaans wat stroef op gang maar zodra er meer "caballero's" op de kaart staan en de eerste scores zijn gemaakt wordt de interactie heftiger, komt er meer rumoer aan tafel en worden spelers gemener. De spelers die in een doorsnee Euro rustig naar hun eigen bordje staren ontpoppen zich in El Grande niet zelden als fanatieke puntenjagers. El Grande is namelijk in hoge mate interactief.
Spelers moeten rekenen welke krachtkaarten hun tegenspelers nog tot hun beschikking hebben en op de actiekaarten kijken wat daarmee in welke regio gedaan kan worden... en wat de effecten daarvan zijn op alle spelers. Spelers die goed kunnen plannen hebben hier een voordeel.
Een heel mooi mechaniek in het spel is dat de krachtkaarten met een laag beurtnummer meer meeples geven en andersom. Het is ook elke keer een kwestie van wikken en wegen waar je in je beurt voor moet gaan: de eerste keus uit de actie kaarten... of de mogelijkheid om de karretjes van de concurrentie in de poep te rijden.

Afsluitende gedachten bij het opbergen van de doos

El Grande is geen spel voor "lieve" spelers. Je speelt dit niet voor de gezelligheid, maar omdat je het wilt winnen. Omdat je daar slechts negen beurten voor hebt moet je er voor zorgen dat je in geen van die beurten een foutje maakt.
El Grande is voor mij een spel dat spelers een medium biedt om met elkaar te concurreren, en niet met het spel zelf. Je wordt constant gedwongen om te reageren op de zetten van tegenstanders en te bepalen of je door moet gaan met je huidige plan of dat je iets heel anders moet proberen. Het is een spel vol moeilijke en interessante keuzes (kortetermijn- vs. langetermijnwinst, de eigen positie verbeteren vs. iemand anders aanvallen, het gebruik van het Castillo, enz.).

Wanneer ik een spelletje El Grande verlies, heb ik geen hekel aan Wolfgang Kramer of zijn spel; ik weet dat een andere speler (of spelers) me te slim af waren voor de overwinning, en ik heb de wens om opnieuw te spelen om mijn spel te verbeteren. Dit geeft mij veel voldoening, winnen of verliezen, en ik zou niets meer kunnen vragen van een bordspel.

Ik denk dat de nieuwe vormgeving op het juiste moment komt. Er zijn de laatste jaren zo veel nieuwe bordspelers bij gekomen waarvan er heel veel zich nog kunnen laten verbazen door een spel dat je, wanneer je het speelt, zo ontzettend graag wilt winnen.

Een negen!

Waarbij ik de aantekening wil maken dat dit spel veel leuker is wanneer je het met 5 competitieve spelers speelt dan met 3 of 4.

P.S. De oude vormgeving én de uitbreidingen doe ik niet weg!

  • Waardering:
  • Auteur: Wolfgang Kramer, Richard Ulrich
  • Vormgeving: Doris Matthäus, Stefan Sonnberger, Franz-Georg Stämmele
  • Uitgebracht in: 1995
  • Uitgever: Hans im Glück
  • Nederlandse uitgever: 999 Games
  • Soort Spel: Gebiedsmeerderheidspellen
  • Moeilijkheidsgraad: 3.03 / 5
  • Aantal spelers: 2-5 spelers
  • Best met: 5 spelers
  • Speelduur: 90-120 minuten
  • Leeftijd: 12+
  • Board Game Geek: https://boardgamegeek.com/boardgame/93/el-grande
  • Video: https://youtu.be/4OIIrTjXz6M?si=3jazqcvmmkpWo5Fl
  • Foto's bij dit artikel: Geleend van BGG, Dick Verschuur

Zoek in Reviews

Zoek op alfabet

AR1 BR1 CR1 DR1 ER1 FR1
GR1 HR1 IR1 JR1 KR1 LR1
MR1 NR1 OR1 PR1 QR1 RR1
SR1 TR1 UR1 VR1 ER1 XR1
YR1 ZR1 0R1 1R1 2R1 3R1
4R1 5R1 6R1 7R1 8R1 9R1

B310x420

Wat zeggen de sterren?

Het aantal sterren in een waardering is altijd in relatie tot de categorie en het soort spel. Een familiespel met 8 sterren is niet persé beter dan een expertspel met een waardering van 7 sterren. Bovendien is elke review de persoonlijke waardering van één persoon.

Wil je reageren op deze review?

Dat kan! Wanneer je een account op deze website aanmaakt en vervolgens inlogt dan krijg je de mogelijkheid om reacties te plaatsen.
Reviewers vinden dit erg leuk en reageren doorgaans snel. Die interactie van meningen is misschien wel het hoofddoel van deze website.

Selecteer de taal

Koekie er bij?
Wij presenteren cookies op onze website. Sommige zijn essentieel voor u en het correct functioneren van deze site, andere cookies helpen ons om de site en gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kunt zelf kiezen of u deze cookies wil toestaan of niet. Let op: dat als u onze cookies niet blieft mogelijk niet alle functies van de site voor u beschikbaar zijn.