+ 31 (0)6 3400 1872      info@bordspelwereld.nl        

A728x90

Selecteer de taal

Reviews

SETI: Search for Extraterrestrial Intelligence

Bordspelontwerper Tomáš Holek is met recht een rijzende ster te noemen binnen de bordspelwereld, in 2024 verschenen maar liefst drie verschillende spellen van hem op de markt. Eén daarvan is SETI, dat tevens het zwaarste spel is van de drie (zowel qua niveau als in werkelijke kilogrammen). Nou is Tomáš wel al in 2017 met het ontwerp daarvan begonnen, dus het uitbrengen ervan is niet over een nacht ijs gegaan. Dat kun je ook wel merken aan het spel, het zit bijzonder goed in elkaar en speelt behoorlijk vloeiend. In deze review vertel ik meer over het spel, en over wat ik ervan vind.

seti coverGlobaal speloverzicht

In het spel SETI gaan 1 tot 4 spelers binnen en buiten ons zonnestelstel op zoek naar tekenen van buitenaards leven. Het spel is namelijk ook vernoemd naar het SETI-instituut, waarbij SETI staat voor Search for Extraterrestrial Intelligence. Om deze tekenen te vinden lanceren de spelers ruimtesondes, die afreizen naar verschillende planeten en daar landen of in een baan rondom de planeet gebracht worden. Verder scannen de spelers verre sterrenstelsels, waarmee ze waardevolle data verzamelen. Deze data analyseren ze dan weer in hun computer. Met alledrie deze kernactiviteiten vinden de spelers af en toe een spoor van buitenaards leven, waarbij er gedurende het spel zelfs twee buitenaardse soorten ontdekt zullen worden. Van te voren is (net als in het echte leven) nog niet bekend welke soorten dit zijn, maar elke buitenaardse soort voegt weer zijn eigen nieuwe mogelijkheden aan het spel toe. Verder proberen de spelers door middel van het genereren van veel publiciteit fondsen te werven om technologieën aan te schaffen, waarmee de mogelijkheden die een speler heeft ook behoorlijk verruimd kunnen worden.

Iedere speler heeft een eigen spelersbord, waarop de acties afgebeeld staan die je kan doen, maar waar je dus ook verbeteringen aan kan aanbrengen door het verwerven van technologieën. Het algemene spelbord bestaat uit ons zonnestelsel, met in het midden de zon en daaromheen alle planeten (Pluto dus helaas niet, al is dat wel een promokaart). Rondom de zon is een drietal schijven aangebracht, waardoor de planeten echt om de zon heen kunnen draaien gedurende het spel. Verder zien we ook de planeten in detail afgebeeld. Dat gedeelte van het bord gebruik je als je een sonde wil laten landen op een planeet, of hem in een baan eromheen wil brengen. Je ziet daar dan duidelijk welke beloningen je daarvoor krijgt. Bovenin is er nog ruimte voor de twee buitenaardse soorten, die pas later in het spel opengedraaid zullen worden. Verder zijn er nog vier mijlpalen, liggen alle technologieën gesorteerd op het spelbord en zijn er sporen om je publiciteit en je overwinningspunten bij te houden.

SETI is wel een echte puntensalade: heel veel acties leiden tot direct uitgekeerde overwinningspunten en je kan de punten op allerlei manieren binnenharken. Met de mijlpalen kan nog een flink aantal einde-spel-punten gehaald worden, maar de meeste punten verdien je meestal toch tijdens het spel al. Wie aan het einde van vijf rondes de meeste overwinningspunten heeft verzameld wint SETI.

totaaloverzichtHoe wordt het spel gespeeld?

Een potje SETI vindt zoals gezegd plaats over 5 rondes, waarbij je aan het begin van elke ronde inkomen krijgt, meestal bestaande uit credits, energie en kaarten. Energie en credits zijn de voornaamste betaalmiddelen in het spel. Verreweg de meeste acties kosten (een combinatie van) credits en/of energie. Ook kaarten zijn behoorlijk belangrijk, want die kun je op maar liefst vier verschillende manieren inzetten. Je kan de kaart spelen voor het op de kaart omschreven effect (in dat geval kost het je meestal een aantal credits). Je kan de kaart ook als vrije actie afleggen voor een eenmalig klein effect, zoals een data, een publiciteit of een bewegingspunt voor een van je sondes in de ruimte. Daarnaast mag je af en toe een nieuwe kaart uit je hand toevoegen aan je inkomstentableau, waarmee je direct, en elke volgende ronde het onder op deze kaart genoemde inkomen krijgt. Elke kaart heeft ten slotte ook een kleur, waarmee je in sommige gevallen een scan mag uitvoeren in de sector van die betreffende kleur, daarover later meer.

Net als bij het spel Terraforming Mars kun je je gelukkig ook redden als je niet de goede kaart hebt voor de actie die je wil doen. De belangrijkste acties, zoals het lanceren, landen of om een baan om de planeet brengen van een sonde, of het scannen van een sterrenstelsel, kun je namelijk altijd gewoon doen als een soort standaardactie, waarvoor je in dat geval de grondstoffen betaalt die bij die actie staan afgebeeld op je spelersbord.

Op je spelersbord kun je ook verbeteringen aanbrengen, door technologieën aan te kopen. Dat kun je doen door zes publiciteit in te leveren, maar er zijn ook kaarten waarmee je technologie kan kopen voor credits. In bijna alle gevallen draait het zonnestelsel één sector door wanneer een speler een nieuwe technologie verwerft. Afwisselend draait steeds eerst de eerste schijf, de keer daarna de tweede (waarbij de eerste automatisch meedraait), en ten slotte de derde schijf, waardoor alle schijven meedraaien. Daarna begint het weer bij de eerste schijf enzovoorts.

Het draaien van het zonnestelsel is een belangrijk element in het spel om rekening mee te houden. Het bepaalt welke planeten het beste te bereiken zijn vanaf de aarde (waar alle sondes die je lanceert beginnen), en het bepaalt ook gedeeltelijk welke sectoren je kan scannen.

Structuur van een beurt

Als je aan de beurt bent móét je één hoofdactie doen en zoveel vrije acties als je wilt. Daarna is de volgende speler aan de beurt. Hoofdacties zijn bijvoorbeeld het betalen van en uitspelen van een kaart voor het op de kaart omschreven effect, of het lanceren van een sonde. De vrije acties mogen op ieder moment in je eigen beurt plaatsvinden, dit kan bestaan uit het afleggen van kaarten voor het kleine effect in de linker bovenhoek, het verplaatsen van je sonde voor 1 energie per stap, of het plaatsen van data in je computer. Wil of kan je geen hoofdactie doen in je beurt, dan zul je moeten passen, maar let op, je kan de rest van de ronde dan niets meer doen!

probe to mercurySondes

Een sonde begint na lancering altijd op de aarde. Vanaf de aarde zul je de sonde naar een andere planeet moeten zien te transporteren, om daar te kunnen landen of hem om een baan rond die planeet te krijgen (wat overigens weer hoofdacties zijn). Het bewegen van een sonde kan als vrije actie, door 1 energie per stap die je wilt zetten te betalen, of door kaarten af te leggen met het bewegingssymbool in de linker bovenhoek. Speel je een kaart uit voor het omschreven effect en beweeg je daarmee je sonde, dan telt dat wel als hoofdactie (namelijk het uitspelen van een kaart). Kom je met een stapje op een andere planeet dan de aarde of een komeet, dan krijg je direct 1 publiciteit, zelfs als dat vakje niet je eindbestemming is.

Over het algemeen kun je met het in een baan rond de planeet brengen (dit wordt een orbiter genoemd) extra inkomen verdienen, dus daar heb je met name aan het begin van het spel profijt van. Daarnaast maakt de aanwezigheid van een orbiter het landen op de betreffende planeet één energie goedkoper voor iedereen. Met het landen op een planeet ontdek je meestal een spoor van buitenaards leven (van de gele categorie), en mag je een plekje markeren onder één van de borden van de buitenaardse wezens, of zelfs óp een van de borden als de soort al ontdekt is.

Zodra je sonde geland is of om een baan rond een planeet is gebracht, blijft hij daar de rest van het spel. Wil je opnieuw wat doen met een sonde, zal je weer een nieuwe moeten lanceren, en deze weer naar een planeet moeten brengen.

Scannen en data

Eén van de hoofdacties is ook het scannen van omliggende sterrenstelsels. Hoe meer scantechnologieën je hebt, hoe meer je mag scannen binnen dezelfde actie. Je begint echter maar met twee scans per actie. Het zonnestelsel en de omliggende sterrenstelsels zijn opgedeeld in acht sectoren, die weer opgedeeld zijn in vier verschillende kleuren, die dus elk tweemaal voorkomen. Je mag als je scant sowieso in de sector scannen waar de aarde zich op dat moment bevindt. Daarnaast mag je één van de drie openliggende algemene kaarten afleggen en een sector scannen met de door de kaart aangegeven kleur.

playa boardScannen werkt als volgt: je neemt telkens één data (een blauwe token) uit het sterrenstelsel waar je gescand hebt en vervangt die door een token in jouw spelerskleur. De verkregen data sla je op op je spelersbord. De opgeslagen data kun je op ieder moment in je eigen beurt gebruiken (als vrije actie) om je "computer" van links naar rechts mee te vullen. Dek je een bonus af krijg je die onmiddellijk. Heb je op zijn minst de hele bovenste rij van je computer (bestaande uit 6 plekjes voor data) gevuld, dan mag kun je de hoofdactie "analyseer data" uitvoeren (mits je die beurt nog geen andere hoofdactie hebt uitgevoerd): je legt alle data-tokens uit je computer terug in de algemene voorraad en ontdekt een spoor van buitenaard leven van de blauwe categorie!

Op een gegeven moment kan het zijn dat alle data uit een sector is vervangen door tokens van een of meerdere spelers. In dat geval wordt deze sector aan het einde van de huidige beurt gewaardeerd. Iedere speler die minimaal 1 token heeft bijgedragen ontvangt 1 publiciteit. Daarnaast wint de speler met de meeste tokens de sector, waarmee je meestal een spoor van buitenaards leven uit de rode categorie ontdekt. Een gelijkspel is in het voordeel van de speler die daarvan de meest recente token heeft geplaatst. De tweede plek ontvangt geen directe beloning, maar mag als compensatie 1 token laten liggen in de sector. Alle overige spelertokens worden weer teruggegeven aan de spelers en de vrijgekomen plekken worden weer gevuld met data. Een sector kan dus meerdere malen gescand en dus ook gewonnen worden.

Technologieën

Wanneer je 6 of meer publiciteit bezit, kun je als hoofdactie 6 publiciteit inwisselen voor een nieuwe technologie. Eerst draait dan het zonnestelsel 1 sector tegen de klok in, en vervolgens pak je een van de technologieën die je nog niet bezit en leg je die op de corresponderende plek op je spelersbord. Daarnaast ontvang je 2 overwinningspunten als je de eerste bent die de betreffende technologie heeft uitgekozen, en ontvang je sowieso een eenmalige bonus die op het tegeltje staat. Technologieën geven je meestal extra mogelijkheden tijdens het spel en ze zijn er in ruwweg drie categorieën. Oranje voor verbeteringen ten aanzien van je sondes, paars voor verbeteringen rond de scanactie, en blauw voor verbetering van je computer.

Missies

De meeste kaarten leg je af zodra je ze uitgevoerd hebt, maar er zijn ook kaarten met één of meerdere missies erop. Die hou je open bij je en zodra je de omschreven missie(s) op de kaart uitgevoerd hebt neem je de eventuele beloning en leg je de kaart dicht neer bij je spelersbord. Voltooide missies kunnen namelijk nog punten waard zijn bij de eindtelling, vanwege mijlpalen.

milestonesMijlpalen

Zodra je 25, 50 of 70 punten hebt bereikt, mag je direct een mijlpaal claimen. Hoe eerder je daarmee bent, hoe meer punten het waard is aan het einde van het spel. De mijlpalen geven je een richting voor het verloop van het spel, je kan daarmee namelijk extra punten verdienen aan het einde van het spel voor elke keer dat je aan een omschreven voorwaarde voldoet. Er zijn elk potje vier mijlpalen, waarvan elke speler er dus maar 3 kan claimen gedurende het spel.

Passen

De speler die als eerste past veroorzaakt direct een draai van het zonnestelsel, en mag uit een stapeltje kaarten 1 kaart kiezen. De rest legt hij terug. Wie daarna past veroorzaakt geen omwenteling, maar kiest ook 1 van de overgebleven kaarten. Zo gaat het door tot iedereen gepast heeft. Was dit nog niet de laatste ronde, dan ontvangen alle spelers nu inkomen.

Einde van het spel

Was het wel de laatste ronde dan gaan de spelers nadat iedereen gepast heeft door naar de eindtelling. De mijlpalen worden gescoord en ook de kaarten met een gouden banner (die werken een beetje als kleine mijlpalen).
Wie nu de meeste overwinningspunten heeft wint SETI!

solar systemStrategie en tactiek

SETI zit bomvol tactische schakelmomenten. Vanwege het draaien van het zonnestelsel doet zich vaak opeen een ideale gelegenheid voor om een sonde naar een planeet te krijgen, of kom je erachter dat als je nú scant, je een sector kan winnen. Een goede timing is in SETI van essentieel belang. Voor strategie is ook een hoop ruimte, met name op het gebied van de selectie van technologieën. Je kan je hiermee aardig specialiseren in een van de kernacties (de sondes, het scannen van sterrenstelsels, en de verwerking van data in je computer)

Verder bieden de multifunctionele kaarten een prachtige puzzel, hoe zet je welke kaart in? En zodra de buitenaardse wezens ontdekt zijn zal je ook daarmee rekening moeten houden hoe je daar je voordeel mee kan doen. Op het gebied van de buitenaardse wezens is wendbaarheid in je strategie dus ook wel belangrijk, omdat je aan het begin nog niet weet welke soorten in het spel zitten deze keer. Genoeg te ontdekken in SETI!

Interactie

Voor een eurospel heeft SETI een vrij aardige interactiefactor. Sommige acties laten het zonnestelsel draaien, wat meestal invloed heeft op alle spelers (positief danwel negatief). Meestal kan je hier aardig rekening mee houden (welke speler heeft 6 publiciteit en kan dus het zonnestelsel laten draaien door een technologie te pakken?), maar als een speler een kaart met een technologie speelt dan kan dat wat meer als een verrassing komen.

Verder hebben ook sondes invloed op elkaar. Wie ergens als eerste is heeft doorgaans een klein voordeel, maar een orbiter om een planeet, maakt het landen op die planeet voor alle spelers goedkoper. Op meerdere gebieden zit er een race-element in het spel, over het algemeen geldt, hoe eerder je met iets bent, hoe beter. En ten slotte is er het winnen van de sectoren bij het scannen, waar spelers heerlijk in elkaars vaarwater kunnen gaan zitten.

income cardsSpelersaantallen

Het spel functioneert met alle spelersaantallen, al zal ik het zelf niet snel meer spelen met vier spelers vanwege de speelduur. Wij zijn nog minimaal 1,5 uur per speler kwijt. Er zullen groepen zijn die het sneller kunnen spelen,
dus probeer het vooral ook zelf uit hoe je de speelduur ervaart. Op boardgamegeek is wat commentaar over het scannen met 2 spelers. De sectoren zijn namelijk voor alle spelersaantallen even groot, dus is de redenering dat sectoren winnen te moeilijk is met twee spelers.

Ik kan echter uit ervaring vertellen dat ik het niet als een probleem ervaar. Misschien win je iets minder snél een sector, maar er zijn ook minder kapers op de kust, en als je een beetje handig speelt kun je ook met zijn tweeën
aardig wat sectoren per persoon winnen. Scant de tegenstander helemaal niet, dan is zullen er niet veel sectoren compleet gevuld worden, maar het voordeel is dan wel dat je zowat een patent hebt op de rode levenstekens, waardoor je de beste (rode) plekken op de borden van de buitenaardse wezens kunt claimen zonder concurrentie.

Het solospel

Je kan SETI ook solo spelen, je "tegenstander" wordt dan bediend door een stapeltje kaarten, dat steeds groter wordt naarmate het spel vordert. Dit simuleert de groei van inkomen waardoor ook echte spelers elke ronde steeds net iets meer kunnen dan in de vorige ronde. Deze actiekaarten vind ik erg goed in elkaar zitten, er staan meestal meerdere opties op, die je van boven naar beneden afgaat om vervolgens de eerste optie die ook werkelijk mogelijk is op dat moment uit te voeren. Hoewel de bot geen grondstoffen bezit kan hij niet 'valsspelen', hij moet net als echte spelers eerst een sonde lanceren en naar een planeet brengen voordat hij daar kan landen, en hij moet minimaal 6 publiciteit achteruit kunnen gaan om een technologie te mogen pakken. Hij kan ook pas de data in zijn computer analyseren als de computer geheel gevuld is.

probes on marsDat is voor mij een enorme pré, want ik hou niet van bots die dingen kunnen doen die op dat moment onmogelijk zouden zijn geweest voor een echte tegenstander, en dat is hier dus uitmuntend geïmplementeerd. Wel geef ik toe dat op de moeilijkste niveaus de bot een tikkie onrealistisch veel acties mag doen ten opzichte van een speler (omdat hij dan gewoon meer actiekaarten in zijn stapel krijgt vanaf het begin), maar dat wordt gecompenseerd door het feit dat de bot normaal gesproken veel minder einde-spel-punten krijgt dan een echte speler.

Een beetje apart vond ik wel de keuze om een soort rondedoelen te introduceren. Elke ronde moet je daarvan zoveel halen als het huidige nummer van de ronde. Haal je dat niet dan gaat de bot vooruit in zijn mogelijkheden, en bovendien krijgt de bot aan het einde van het spel 5 punten per doel dat je niet hebt kunnen halen. Ik kan deze doelen qua gameplay niet helemaal plaatsen, in de normale versie heb je zoiets niet, en gaat een andere speler niet vooruit omdat jij zelf nalaat iets te doen. Ik denk dat het gedaan is om je extra focus en uitdaging te geven om de verschillende mogelijkheden die het spel biedt te moeten toepassen. Maar ik heb daar persoonlijk liever gewoon de vrijheid in met de middelen die ik heb, want er zijn keuzes zat in SETI, en je moet je naar mijn idee al vaak genoeg aanpassen aan de omstandigheden. Maar goed, je kan niet zeggen dat de toegevoegde doelen in het solospel niet uitdagend zijn, want er is nu gewoon nóg een extra laag waarop je moet letten.

Al met al denk ik dat mensen die graag solospellen spelen van dit kaliber, dit spel zeker zullen waarderen, al zouden ze het alleen maar solo spelen!

Eindoordeel

alien boardZoals hier en daar wellicht al doorschemerde, ik ben dol op SETI. Aan de ene kan kun je veel kanten op binnen het spel, onder andere door de multi-functionele kaarten, maar het spel heeft tegelijk een duidelijke focus op drie interessante kerngebieden, het omgaan met je sondes, het scannen van het heelal, en het analyseren van data. Dat laatste kan wellicht voor sommige mensen wat ten koste gaan van de herspeelbaarheid, maar ik vind zelf juist dat het spel fris en helder blijft door die focus die erin zit. De weg ernaartoe, en hoeveel je op welk kerngebied inzet verschillen elke keer weer.

Alle kaarten zijn ook uniek en hebben voor de geïnteresseerden in het thema ook allemaal interessante weetjes erop staan, omdat elke kaart is gebaseerd op een bestaand project. Ik word zelf zo meegezogen in het spel dat ik er eigenlijk nauwelijks aan toekom om de feitjes te lezen, maar ik vind het wel heel leuk gedaan. Thematisch vind ik het spel sowieso sterk, het omgaan met sondes in het zonnestelsel is heel tastbaar en hoewel de buitenaardse wezens vooralsnog op fictie berusten, voegen ze elk ook een leuke dynamiek aan het spel toe, zodra ze ontdekt zijn. Er zitten 5 verschillende buitenaardse wezens in de doos, waarvan je er elk potje twee zult ontdekken.

Het belang van goede timing komt ook erg goed naar voren in dit spel, en dat maakt het ook erg spannend. Echter, doordat er erg veel is om over na te denken, is het spel niet bepaald kort (voor mijn groep althans). Ik vind het niet erg, maar het is wel een klein minpuntje, of in ieder geval iets waar je rekening mee moet houden als je geen erg snelle spelersgroep hebt. Zoals gezegd zou ik het spel dus niet snel met vier spelers spelen, maar met twee of drie voelt het spel gelukkig voor mij niet te lang.

Ik geef SETI een 9, voor mij is dit de absolute topper van 2024!

  • Waardering:
  • Auteur: Tomáš Holek
  • Vormgeving: Ondřej Hrdina, Oto Kandera, Jiří Kůs, Jakub Lang, Michaela Lovecká, Jiří Mikovec, Jakub Politzer, Petra Ramešová, František Sedláček, Petr Štich (III), Josef Surý
  • Uitgebracht in: 2024
  • Uitgever: Czech Games Edition
  • Soort Spel: Kenner- en Expertspellen
  • Moeilijkheidsgraad: 3.66 / 5
  • Aantal spelers: 1-4 spelers
  • Best met: 3 spelers
  • Speelduur: 40-160 minuten
  • Leeftijd: 14+
  • Board Game Geek: https://boardgamegeek.com/boardgame/418059/seti-search-for-extraterrestrial-intelligence/credits
  • Foto's bij dit artikel: Benno Sassen

Zoek in Reviews

Zoek op alfabet

AR1 BR1 CR1 DR1 ER1 FR1
GR1 HR1 IR1 JR1 KR1 LR1
MR1 NR1 OR1 PR1 QR1 RR1
SR1 TR1 UR1 VR1 ER1 XR1
YR1 ZR1 0R1 1R1 2R1 3R1
4R1 5R1 6R1 7R1 8R1 9R1

B310x420

Wat zeggen de sterren?

Het aantal sterren in een waardering is altijd in relatie tot de categorie en het soort spel. Een familiespel met 8 sterren is niet persé beter dan een expertspel met een waardering van 7 sterren. Bovendien is elke review de persoonlijke waardering van één persoon.

Wil je reageren op deze review?

Dat kan! Wanneer je een account op deze website aanmaakt en vervolgens inlogt dan krijg je de mogelijkheid om reacties te plaatsen.
Reviewers vinden dit erg leuk en reageren doorgaans snel. Die interactie van meningen is misschien wel het hoofddoel van deze website.

Selecteer de taal

Koekie er bij?
Wij presenteren cookies op onze website. Sommige zijn essentieel voor u en het correct functioneren van deze site, andere cookies helpen ons om de site en gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kunt zelf kiezen of u deze cookies wil toestaan of niet. Let op: dat als u onze cookies niet blieft mogelijk niet alle functies van de site voor u beschikbaar zijn.