De tweespelerversie van Sobek speelt in het oude Egypte. Wanneer we daar aankomen zien we dat er op de oevers van de Nijl een tempel wordt gebouwd ter ere van de god Sobek. Naast die tempel ontstaat een marktplaats vol bedrijvigheid. Op die plek proberen de spelers hun handelswaar te vinden. Of dat lukt?
Sobek voor twee spelers is een vernieuwde versie van het spel dat in 2010 door Bruno Cathala en Sébastien Pauchon werd bedacht.
Ik had dat spel maar heb het een paar jaar geleden vanwege ruimtegebrek van de hand gedaan. Niet lang daarna las ik lovende recensies over de uitgave waar ik nu pas over ga schrijven. Hoe dat komt, dat ik er nu pas over schrijf? Omdat ik niet goed ben in het verwerken van teleurstellingen. En die teleurstelling lag bij het spelen van Sobek 2 voor de hand: zowel linksom als rechtsom zou ik de pest in hebben.
Wanneer Sobek 2 inderdaad zo goed zou zijn als de recensies beweerden dan zou ik de pest in hebben omdat ik die eerdere versie ongespeeld verkocht had; stom, stom, stom! Wanneer ik Sobek 2 niet goed zou vinden zou ik ook zwaar balen. Ik had dan immers geld uitgegeven en tijd ingeleverd om iets te weten te komen wat ik al vermoedde; stom, stom, stom!
Nu zijn we een jaar of vier verder en werd ik uitgenodigd voor een spelletje...
Sobek was een belangrijke god in de Egyptische mythologie. Hij werd geassocieerd met water, de Nijl en macht en afgebeeld als een man met een krokodillenkop (of als een volledige krokodil). Sobek werd zowel gevreesd als vereerd.
Krokodillen waren gevaarlijke roofdieren in het oude Egypte, maar ook essentieel voor het ecosysteem van de Nijl. Sobek werd gezien als de beschermer van het volk, maar ook als een onvoorspelbare kracht die gecontroleerd moest worden door eerbetoon en tempelverering.
De cultus van Sobek was vooral sterk in de regio's Fayoem en Kom Ombo, waar grote tempels aan hem waren gewijd. In sommige mythen werd Sobek verbonden met de schepping; men geloofde dat hij de wereld uit het water had opgetild en de Nijl het resultaat was van zijn zweet. Later werd hij ook geassocieerd met de zonnegod Ra, waardoor zijn status nog verder groeide
Sobek stond symbool voor kracht, vruchtbaarheid en bescherming. Zijn invloed op de Egyptische samenleving bleef door de hele geschiedenis voortduren. Zijn ambivalente natuur—zowel vernietigend als beschermend—maakte hem tot een unieke en fascinerende godheid binnen het Egyptische pantheon.
Tot op de dag van vandaag blijven archeologische vondsten en zijn beeltenis in tempelruïnes getuigen van zijn ooit zo machtige cultus.
Spelonderdelen
Voor een twee-spelerspel zit het doosje lekker vol. Behalve het centrale spelersbord en de spelregels krijgen we:
- 10 starttegels (lichte achterzijde)
- Karaktertegels (rode achterzijde)
- Gewone goederentegels (donkere achterzijde)
- Corruptietegels, een voor elke speler.
- Een Ankh-token
- Muntbuidel
- Munten
- Prouwfiches.
- Twee kleine muntjes voor het puntenspoor
Het opzetten van het spel is zo gebeurd. Het speelbord wordt op tafel gelegd, De muntjes, in de zak, ernaast. De spelers krijgen elk twee starttegels die ze mogen bekijken maar gedekt voor zich houden. Vier starttegels komen willekeurig op de middelste vier vakken van het spelbord. De overgebleven twee worden, gedekt, teruggelegd in de doos.
Aan een van de zijkanten van het bord zijn vijf inkepingen. Hierin komen prauwfiches. De overgebleven fiches liggen ernaast als voorraad. Elke speler krijgt ook een corruptiebord (een grote tegel).
Vervolgens worden alle tegels (de goederentegels én de personentegels) geschud. Er wordt een stapel van gemaakt waarin de goederentegels met de speelzijde open liggen en de personentegels met de (rode) achterzijde boven. Vanuit het midden van het bord worden nu op alle vakken één voor één, een tegel gelegd. Dit kan dus een goederen- óf een personentegel zijn. Wanneer het een goederentegel is dan wordt deze open neergelegd. Een personentegel ligt gesloten. Je hoeft, tijdens het plaatsen van de tegels, niet te letten op de richting waarin de tegels gedraai liggen, in de zin van noord-zuid-oost-west. Deze willekeurigheid zorgt voor een bijna oneindige herspeelbaarheid.
Wanneer je de goederentegels goed bekijkt zie je nu ook dat er aan de randen of de hoeken van de goederentegels lichtbruine markeringen zijn. Die zijn belangrijk wanneer we het spel gaan spelen. Ik kom daar op terug.
Op de goederentegels zie je de grondstoffen die we gaan in- en verkopen. Dit zijn ze:
- vissen
- koeien
- ebbenhout
- ivoor
- stro
Op sommige tegels zie je aan de onderzijde ook gouden scarabeeën. 1, 2 of 3. Er staan nog andere symbolen op. De betekenis hiervan kun je terugvinden in de (overigens uitstekende) spelregels.
Bepaal willekeurig wie de eerste speler wordt en geef die persoon het Ankh-symbool. Voor de eerste paar spelletjes kun je de 2 overzichten naast het speelbord te leggen. Die zijn heel erg handig om snel de eigenschappen van een personage te leren kennen.
In het spel Sobek probeer je om zoveel mogelijk rijkdom te vergaren. Hierbij moet je wel opletten dat je niet de meest corrupte handelaar wordt. Sobek zal de meest corrupte handelaar namelijk straffen.
Het spel wordt, beurt voor beurt, gespeeld door tot één van de twee spelers geen actie meer kan uitvoeren. Dan eindigt het spel en tellen we de punten voor de eindscore. Tijdens de puntentelling kun je gebruik maken van de twee kleine muntjes en het puntenspoor op de achterzijde van het referentiebord. Je kunt ook een potlood en de rand van de krant gebruiken of de rekenmachine op je mobiel.
De beurten gaan als volgt: er zijn drie hoofdacties waarvan er één wordt gedaan:
- kopen
- verkopen
- een personage spelen
Kopen
In de eerste beurt heb je nog onvoldoende goederen en doe je dus een koopactie. Je neemt één van de vier goederen uit het centrale vierkant (de starttegels) en voegt deze toe aan je voorraad. De gouden Ankh-pion zet je op de vrijgekomen lege plek. Het is hierbij belangrijk dat de Ankhpion zo gedraaid wordt dat zijn positie overeen komt met de lichtbruine vakken op de weggenomen tegel. Dit kan dus horizontaal, verticaal of diagonaal zijn. Vier verschillende mogelijkheden.
De beurt wisselt nu.
De tweede speler kijkt nu naar welke richtingen de Ankh wijst en kiest één van die twee tegels. Als dat een goederentegel is wordt de Ankh pion opnieuw in de richting van de bruine vlakjes geplaatst, wanneer het een personage is (rode tegel) is mag de speler de richting van de Ankh bepalen. De richting waarin de Ankh wijst bepaalt de keuze van de volgende speler.Een rode tegel is een personage die kan helpen bij het handelen. Elk personage heeft eigenschappen. Soms zijn deze fijn voor de ene speler, andere personages hebben eigenschappen die vervelend zijn voor de andere speler.
De beurten wisselen om en om.
Wanneer je een tegel koopt hoeft dat niet de eerstvolgende te zijn die de Ankh aanwijst. Je mag ook een tegel overslaan. Als je dat doet dan moet je de overgelsageb tegels op je corruptiebord leggen. Alle tegels die daar aan het eind van het spel liggen leveren strafpunten op.
Er zijn echter wel mogelijkheden om tegels uit de corruptie te halen. Bijvoorbeeld met een speciale prauwactie
Behalve grondstoftegels en personages zijn er ook Sobek standbeelden. Die tellen als joker. Een standbeeld mag je toevoegen aan een onvolledige set om deze toch te kunnen verkopen
Verkopen
Wanneer een speler tenminste drie tegels heeft van één goederensoort dan kunnen deze verkocht worden. Deze tegels worden uit de voorraad van de speler verplaatst naar de zijkant. De speler krijgt hiervoor één van de prauwen die klaar liggen aan de zijkant van het spel. Alle prauwen mogen worden ingezien. Ook de prauwen zijn een verkoopondersteuning of geven direct punten. Het spelen van een prauw is een bij-actie.
Een personage spelen
De derde hoofdactie is het spelen van een personage. Elke speler heeft een referentie-overzicht waarop de acties van de personages worden uitgelegd.
Wanneer er een moment ontstaat tijdens het spel dat er geen mogelijkheid meer is om een tegel te kopen maar er zijn nog wel tegels in de voorraad naast het bord dan worden deze op het bord geplaatst, op dezelfde manier als aan het begin van het spel. Het vakje waar je begint met plaatsen moet dan het vakje zijn waar de Ankh naar wijst. Het spel wordt vervolgd totdat er een speler niet meer kan en het bord niet meer kan worden aangevuld.
Einde van het spel
Het is tijd om de punten te tellen. Je kunt de punten dus gaan tellen op het scoretrack. Daarvoor gebruik je de twee kleine muntjes die bijgeleverd zijn.
Alle munten uit de zak die we tijdens het spel hebben verzameld leveren punten op. Dus dat tellen we gewoon op.
Daarna sorteer je alle sets die je verkocht hebt en voegt sets met gelijke grondstoffen samen.
Vervolgens tel je van iedere grondstof het aantal tegeltjes. Dat getal vermenigvuldig je met het aantal scarabeën dat op de set staat. Bijvoorbeeld 1 set vissen van 3 tegels met in totaal 4 scarabëen levert 12 punten op. Voor 5 hooitegels met in totaal 7 scarabëen krijg je 35 punten. Zoals gezegd leveren corrupte tegels minpunten op. In het geval van een gelijkspel is de minst corrupte speler de winnaar. Was dat ook gelijk, dan kunnen de spelers de handen schudden en meteen een nieuw spelletje spelen.
Wat vinden we van Sobek?
Laat ik beginnen met mijn enige moeitepuntje. De vormgeving van het spel is wat cartoonesk, in de zin van dat de tekening op de voorzijde van de doos en de afbeeldingen op de tegels wat weghebben van een stripalbumstijl. Je zou hierdoor de indruk kunnen krijgen dat het een kinderspel is. Dat is beslist niet zo. Dus wringt die vormgeving, wat mij betreft, met de gemeenheid van het spel.
Sobek is een spel voor grote mensen. Het is een tactisch hoogstandje voor twee spelers, met een lage instap. De regels zijn niet al te lastig en door de duidelijke iconografie op de tegels en het net zo duidelijke spelregelboek kun je al heel vlot aan de gang zonder dat je onderweg nog vragen hebt.
Als je aan de beurt bent, kun je kiezen uit het nemen van tegeltjes, waarmee je sets met grondstoffen gaat verzamelen. Je kunt die setjes open voor je op tafel neerleggen, zodat je in de gaten kunt houden waar je je verder op moet richten
Voor de speciale eigenschappen van de diverse personages die in het spel zitten, is de referentiekaart erg handig. Die eigenschappen zul je de eerste spellen niet kunnen onthouden. Dat geldt ook voor de eigenschappen van de prauwen.
Een lage instap dus. Misschien is dat de oorzaak van de lage moeilijkheidsgraad die het spel op BGG gekregen heeft. Je zult echter merken dat een tweede en elk volgend spel veel tactischer (en harder) gespeeld worden. In die spellen verdient Sobek minimaal een half punt meer op die schaal.
Sobek is dus snel geleerd, heeft een fantastische herspeelbaarheid en een aantal prettig gemene uitdagende laagjes. Je zult vooruit moeten denken en je verkoopacties zodanig moeten plannen dat je op het juiste moment de kans krijgt om precies díe tegel te kunnen kopen die je nodig hebt.
Het is een spel dat niet naar de spellenkamer gaat maar beneden, in onze woonkamer blijft zodat we het snel weer op tafel kunnen leggen voor een nieuw potje. Sterker nog; we gaan op zoek naar een tweede doos voor in de camper.
Topspel! Een vette 9!
En we gaan ook op zoek naar Sobek: 2 Players – Treasures of the Pharaoh, want die wil ik nu ook!
Tip: Philibert (FR) heeft 'm voor €8,90 en verstuurt via Mondial Relay
