Toen ik een aantal jaren geleden de bordspelwereld binnenstruikelde, had ik nog geen eigen smaak. Ik kwam erachter dat er duizenden verschillende spellen waren waarvan ik nog nooit gehoord had, maar ik had nog geen enkel idee welke daarvan ik leuk zou vinden en welke niet.
De nieuwe vrienden die ik in "de hobby' ontmoette waren ook niet bijzonder hulpvaardig. Dat wil ik maar even gezegd hebben. Ze vertelden me wel wat zij goed vonden en wat niet, maar iedereen vertelde weer iets anders, dus dat veroorzaakte in de regel meer chaos dan helderheid.
Ik dacht mijn probleem op te kunnen lossen door klassiekers te kopen. Hiervan was een overvloedig aanbod op de tweedehands markt en omdat ik niet geremd werd door enig inzicht en kennis kocht ik binnen korte tijd een indrukwekkende verzameling naar natte kranten ruikende meuk bij elkaar. Veel van deze dozen zijn inmiddels naar de kringloop.
Toen ik laatst voor de zoveelste keer aan het uitdunnen was, en er een aantal dozen klaar stonden voor een tweedehands spellenbeurs, kreeg ik bezoek van een speelkameraad, die reageerde alsof hij nog net een zware ramp zou kunnen voorkomen:
"Ga je dit weg doen? Nee, toch? Dit kan je toch niet weg doen... en voor die prijs? Man, dat meen je niet! En deze... doe je die ook weg? Waarom dan? Dit is een hartstikke goed spel hoor, daar is niks mis mee. Ik heb dat laatst nog gespeeld en we vonden het veel beter dan al dat nieuwe spul van tegenwoordig! Hier, kijk eens... dit kan je ook niet weg doen, hoor!"
Binnen een mum van tijd was mijn verkoopstapel meer dan gehalveerd en stond er een voorraad spellen klaar die we allemaal binnenkort op de Zwarejongensclub zouden moeten gaan spelen.
Opdat wij niet vergeten.
En zodoende leest u nu een review van Vorsten van Florence. Volgens mijn vriend P. een meesterwerk dat in geen enkele spellenkast zou mogen ontbreken.
Het spel speelt tijdens de Italiaanse Renaissance, dat zal nauwelijks een verrassing zijn. Elke speler moet zichzelf inbeelden een Prins van Florence te zijn die de kunsten, letteren en wetenschappen in de stad Florence wil stimuleren door een goede omgeving voor allerhande creativiteit te creëren. Je bent beschermheer van een select groepje mensen, zoals een wiskundige, arts of filosoof. In en rond je palazzo werken kunstenaars, ambachtslieden en wetenschappers, maar ze hebben allemaal hun eigen voorkeuren. Want om deze mensen goed werk te laten doen, hebben ze allemaal de juiste omgeving nodig. Sommigen houden misschien van een rustig park, anderen verlangen naar de vrijheid om te reizen en weer anderen hebben misschien een echt atelier nodig. Iedere afzonderlijke persoon heeft eigen behoeften, hoewel er wel enige overlap is.
Elke speler begint het spel met een beetje geld, een handvol kaarten en een eigen speelbord. Op dat bord staat je dorp. Aan het begin van het spel is dat bord een leeg raster met jouw paleis in een van de hoeken. Maar het raster zal zich weldra vullen met extra gebouwen.
Het spel heeft zeven beurten en elke beurt heeft twee fasen: een veilingfase en een bouwfase.
De Veiling
Tijdens de veilingfase koopt elke speler een voorwerp. De startspeler nomineert een voorwerp en opent het bieden op 200 florijnen. De andere spelers (die nog niet gekocht hebben) kunnen besluiten om het bod te verhogen of af te haken. De speler die als laatste over blijft, mag het voorwerp kopen.
Hierna begint de volgende veiling. Als de startspeler nog steeds meedoet, mag hij opnieuw een voorwerp voor de veiling uitkiezen. Er moet wel rekening mee worden gehouden dat elk voorwerp maar één keer per beurt kan worden geveild.
Deze veiling gaat door tot er nog maar één speler over is, die voor een bedrag van 200 florijnen iets uit de overgebleven voorwerpen mag kiezen.
Er zijn zeven voorwerpen:
- Bossen, Parken en Zeeën (de landschappen die je mensen vragen)
- Narren (die het werk van al je mensen verbeteren)
- Architecten (die je helpen met het bouwen van je palazzo)
- Prestigekaarten (die aan het einde van het spel punten opleveren, wanneer je aan de voorwaarden voldoet)
- "Recruiter"-kaarten (waarmee je een persoon van een andere speler kunt overnemen, nadat hij deze heeft gebruikt)
Afhankelijk van het aantal bouwmeesters dat je in dienst hebt, krijg je reductie op de prijs van gebouwen en mag je deze op aangrenzende velden op je speelbord plaatsen.
Let op: van elk type voorwerp kan er elke ronde maar één worden gewonnen, dus het bieden kan erg competitief worden!
Het Bouwen
In de tweede fase kan elke speler 2 acties uitvoeren. De acties zijn:
- Koop een andere persoonlijkheidskaart (één keer per beurt)
- Koop een vrijheid (één keer/beurt)
- Bouw een gebouw
- Koop een bonuskaart
- Produceer een werk
Elke combinatie van twee acties is mogelijk, maar je mag een actie natuurlijk niet twee keer kunt doen.
Het kopen van een kaart gaat net als bij de prestigekaarten: je neemt er 5 waarvan je er 1 mag houden.
Er zijn drie vrijheden om te kopen: Vrijheid van Religie, Vrijheid van Reizen en Vrijheid van Meningsuiting. Deze Vrijheden zijn beperkt, er is er één minder dan het aantal spelers, dus de strijd hierom kan belangrijk zijn.
Er zijn wel genoeg gebouwen van elk type; een speler zal dus geen gebouw missen dat nodig is, tenzij een andere speler zich vergist en een gebouw koopt dat hij of zij niet nodig heeft. Dit is om een paar redenen onwaarschijnlijk . Ten eerste kunnen geen twee gebouwen in een dorp elkaar raken (behalve op de hoek). Daarnaast kosten gebouwen 700 florijnen en is dit het duurste item in de bouwfase (overigens: wanneer je een architect in dienst hebt, betaal je slechts 300 en met een tweede architect vervalt de beperking dat gebouwen in je matrix elkaar niet mogen raken). Een derde architect maakt gebouwen zelfs helemaal gratis! En aangezien elk gebouw (en elke architect na de eerste) 3 punten waard is, zijn architecten graag geziene gasten.
Wanneer je het spel wilt winnen, kun je dat proberen te doen door een werk te produceren. Hiervoor heb je een sponsor nodig. Je telt de waarde van zijn werk op.
- Als je het bijpassende gebouw hebt krijg je 4 punten extra
- Als je het bijpassende landschap hebt: +3 punten
- Als je de bijpassende vrijheid hebt: +3 punten
- Voor elke nar die je hebt: +2 punten
- Voor elke andere persoon in je hand of eerder gespeeld: +1 punt
- Voor elke bonuskaart die je tegelijkertijd speelt: +een aantal punten (3-6).
Om een werk te produceren, selecteer je één van je professionals om hun ding te doen (bijvoorbeeld een toneelstuk schrijven). Een professional maakt een werk met een hogere waarde op basis van hoe gelukkig hij is in jouw ruimte - de waarde neemt toe als je de juiste combinatie van Vrijheid, Gebouw en Landschap hebt, en ook voor de Narren die je in dienst hebt. Maar elke ronde neemt de minimale werkwaarde die je moet halen toe, dus het wordt moeilijker naarmate het spel vordert. Dit is waar bonuskaarten om de hoek komen kijken - ze kunnen de waarde van je werk verhogen.
Naast de punten voor het werk krijgt de speler die elke ronde het beste werk produceert een aantal punten. Dus de manieren om overwinningspunten te krijgen zijn het produceren van werken (variabel), het beste werk (3 P/ronde), gebouwen (3P per stuk), dubbele architecten (3P per stuk) en dubbele landschappen (VP per stuk).
Aan het einde van het spel krijg je ook nog eens prestigekaarten (0-8 per stuk).
Ik denk dat De Vorsten van Florence geschikt is voor spelers met een gemiddelde tot gevorderde spelervaring. Je kunt het de eerste keer al heel snel zelfstandig spelen maar de strategie en de fijne kneepjes zullen waarschijnlijk wel tijd kosten, zodat het uiteindelijk een poosje duurt voordat je het spel eigen hebt gemaakt.
Dit is een spel van gemiddelde lengte, dat 60 tot 90 minuten kan duren, afhankelijk van hoe snel het bieden gaat. Het is ontworpen voor 2-5 spelers, waarbij ik denk dat er minstens 4 spelers aan tafel moeten zitten omdat een veiling- en biedspel met minder spelers niet leuk is, vermoed ik.
Hoewel er behoorlijk veel interactie in zit, en het een laag gelukselement heeft, denk ik niet dat ik dit spel snel nog een keer zal spelen. Niet omdat het een slecht spel is. Want ik denk dat het een prima spel is. Maar persoonlijk ben ik niet zo van de bied- en veilingspellen. Bovendien lijkt het spel ook tamelijk gedateerd - wat niet verwonderlijk is: het is al bijna 25 jaar oud.
Ik heb wel besloten dat ik het niet ga verkopen. Daarvoor was de ervaring dan toch weer net iets te leuk.
Ik geef het een 7.