Gnome Hollow

Wie kent er nog de verhalen van David de Kabouter, die met zijn vrouw Lisa en vos Swift allerlei avonturen beleefde in het bos? De tekenfilmserie die gebaseerd is op het boek “Het werk van de Kabouters” van Rien Poortvliet. Als kind heb ik zowel de boeken als de tekenfilms verslonden. Om eerlijk te zijn: als volwassene ook. Daar waar koffietafelboeken helemaal hip zijn en je als goed burger tegenwoordig ergens in je Feng Shui-ingerichte Marie Kondo-huis een plaatjesboek van een of andere design-grootheid hoort te hebben liggen, prijkt bij mij gewoon nog good old Rien op de tafel. Jan des Bouvrie zou zich omdraaien in zijn graf. Maar goed, die was in mijn stereotyperende brein/ fantasie toch al niet zo’n frivool kabouter- of spelletjes-mens. Maar dat ligt dus aan mij. Al zou ik precies daarom met hem wel eens een potje Gnome Hollow willen spelen. Want wat een verrijking is dit spel voor het kind in jezelf. Gewoon om weer even in het bestaan van Kabouters te geloven. Waan jezelf een Gnome-duo die in een wonderlijke kleurenpracht paddenstoelenringen aan elkaar puzzelt en deze verkoopt en ondertussen uit dezelfde florerende weide de meest prachtige bloemen plukt.  In deze puntensalade leg je tegels, verzamel je goodies én stuur je je werkertjes op pad. Mijn favoriete mechanismes zijn in een blender gegooid. Blijer kan je mij niet maken.

Net als de maker van dit spel Ammon Anderson (goed voor zowel het spel als de vormgeving), geloof ik graag in sprookjes en dus ook in kabouters. De vormgeving van de doos en de stijl van alle onderdelen doet vermoeden dat de makers het werkt van Rien kennen. Want het is helemaal zoals Rien het ook bedoeld heeft, maar dan met een soort pastel-kauwgomballen-kleurenpallet er over heen. Overigens vind je dezelfde zoetheid terug in de handleiding en de spelregels, die lezen als een kinderboek, waarbij zelfs de karakterbeschrijvingen van de kabouters zo levendig zijn beschreven, dat ik op basis hiervan zonder moeite van mijn vaste speelkleur af kan stappen en alle rigiditeit los kan laten. Je kiest geen kleur. Je kiest kabouters!

Hoe wordt het spel gespeeld?

In dit spel sprokkel je punten bij elkaar. De speler met de meeste punten wint. Deze punten ga je verzamelen door in elke beurt een aantal acties te doen.

1. Tegels plaatsen
2. Verwerken van eventueel afgeronde cirkels/paden
3. (Optioneel) Verplaatsen van één van je Gnomes naar:
   1. Een nieuwe cirkel/pad
   2. De bloemenmarkt
   3. De markt
   4. Een wegwijzerbordje (ik heb de Engelse versie, ik ben heel benieuwd hoe dit in de Nederlandse versie wordt genoemd).

Om te snappen hoe dit gaat is het goed om even dieper in te gaan op alle stappen.

1. Tegels plaatsen

Er is een algemene voorraad met Hexagon-vormige tegels. In je beurt pak je twee van deze tegels welke je aanlegt aan het algemene veld, die start met een algemene tegel/boomstam, die tevens staat voor de marktlocatie die hoort bij de derde actie. Alle tegels bestaan uit weggetjes in verschillende soorten vormen, die je aan elkaar gaat maken. Wanneer je een pad af maakt, door hem rond/dicht te maken én je staat er op, dan verzamel je de paddenstoelen die op je weggetje staan. Je kan de paddenstoelen ook op het weggetje leggen wanneer je er niet op staat en ze met je verplaatsingsactie alsnog gaan halen. Doe je dit niet, dan krijg je in fase twee wel een bonus voor je afgeronde pad, maar kan een medespeler in diens beurt dus alsnog de paddenstoeltjes van het pad af gaan halen. Je mag je tegel niet zomaar aan het pad van een medespeler leggen. Deze moet dan  toestemming geven. Doet die dat niet, dan mag je je tegel daar niet leggen. Het kan zijn dat je je tegel wel aan een tegel van een ander legt, maar niet diens pad verlengt, dit mag wel.

Verderop in het spel zul je zien dat je op meerdere wijze bonustegels kan verzamelen, die je in je eigen voorraad hebt (max 2). Deze mag je tijdens deze actie ook spelen. Dit zijn extra tegels en speel je dus naast de basisactie, in willekeurige volgorde.

2. Verwerken van eventueel afgeronde cirkels

Voor het spel begint krijg je naast je gnoompjes een eigen speelbordje met pionnen. Deze pionnen staan (magnetisch!) van links naar rechts langs een scorespoor. Bij de eindtelling zul je zien dat je scoort op basis van het aantal weggespeelde pionnen tijdens het spel. En dat is precies wat je gaat doen met het voltooien van je weggetjes. Wanneer deze “rond” zijn en dus volledig afgesloten, krijg je een bonus die afhankelijk is van het aantal tegels waaruit de ring bestaat.

Voor je deze bonus ontvangt, ontvang je eerst de paddenstoelen op je weggetje, mits je Gnome zich op dat weggetje bevindt.

Daarna verplaats je de meest linkse pion die nog over is naar een van de bonusopties die op je persoonlijke spelersbordje open staan. Welke je mag kiezen hangt dus af van de grootte van je ring. Sommige groottes kun je wel vaker maken in het spel, maar leveren op den duur geen bonus meer op.

Bij de bonussen kun je denken aan: extra paddenstoelen, extra tegels, een gratis bloem of wegwijzerbordje. We komen er zo op hoe dat precies werkt.

Je zult merken dat je bij het verplaatsen van een aantal van je pionnen een bloem vrij speelt in de markt. Deze liggen klaar naast het bord en komen gedurende het spel beschikbaar in de markt. Wanneer je deze pion vrij speelt kies je een van de bloemen en krijgt deze voor in je persoonlijke voorraad. Je ontvangt daarbij een bonustegel die je in je eigen voorraad mag leggen. Deze tegel kan je in een van je volgende acties als extra tegel spelen. Deze tegel is een joker en mag overal gelegd worden. Belangrijk, je kan altijd maar twee tegels in je eigen voorraad hebben en daarvan mag er maar één een joker zijn.

De verkregen bloem leg je boven aan je eigen spelersbordje, parallel aan het spoor waar ook je pionnen staan. Zij volgen hetzelfde spoor. Bij de eindtelling krijg je de punten die vermeld staan bij je laatst gespeelde bloem. De andere bloemen leg je in de bloemenmarkt en zijn nu beschikbaar voor de andere spelers.

3. (Optioneel) Verplaatsen van één van je Gnomes

Als derde actie kun je optioneel je Gnome verplaatsen naar één van de volgende plekken

1. Een nieuwe cirkel/pad
2. De bloemenmarkt
3. De markt
4. Een wegwijzerbordje

1. Een nieuwe cirkel/pad

Omdat je twee Gnomes hebt kun je in theorie aan twee paden tegelijk werken. Je zult merken dat in de praktijk vaak één Gnome op een paadje staat en de andere Gnome de andere acties bezoekt, maar een verplaatsing naar een tweede cirkel/pad kán dus wel. Ook wanneer je je cirkel af hebt en dus niet meer actief aan het bouwen bent aan een cirkel, kun je er voor kiezen om tijdens je verplaatsingsactie je Gnome naar een nieuw pad te sturen.

2. De bloemenmarkt

Boven aan het marktbord (zie ook actie c) zie je welke bloemen er beschikbaar zijn. Wanneer er een kleur ligt die je nog niet verzamelt hebt, kun je deze locatie bezoeken om de bloem te verplaatsen naar je persoonlijke bordje. Dit kan enkel wanneer er een bloem ligt die je nog niet hebt. Je kunt dezelfde bloem niet twee keer verzamelen. Er zijn altijd genoeg bloemen voor iedereen. Je kan dus niet misgrijpen of zelf een bloemensoort voor de ogen van je tegenstanders wegkapen.

3. De markt

Wanneer je de boomstamlocatie bezoekt, mag je je op de markt je paddenstoelen verkopen. Op het marktbord zie je wat de wisselkoersen zijn van de verschillende paddenstoelen. Wel goed opletten, want is een aantal van één kleur reeds verkocht, dat kan niet nog een keer exact dat aantal worden verkocht. Dit aantal wordt afgedekt met een fiche. Alleen de verkoop van twee stuks blijft altijd beschikbaar. Ook wanneer de fiches behorende bij een kleur op zijn, blijft alleen de verkoop optie van nog maar twee paddenstoelen over. Er zijn minder fiches dan aantallen, dus er blijven ook mogelijkheden ongebruikt. Voor de paddenstoelen krijg je punten in de vorm van allerlei snuisterijen die de Gnomes in het bos hebben gevonden. Denk aan sleutels, knoopjes, diamantjes, bierdopjes, etc.

4. Een wegwijzerbordje

Wanneer je een ring afmaakt is één van de bonussen die je kan kiezen het plaatsen of bezoeken van een nieuw bordje. Op deze bordjes staan paddenstoelen afgebeeld. Dit bordje zet je ergens op het reeds ontstane speelveld. Dit is vanaf nu een nieuwe locatie op het bord die in actie drie bezocht kan worden. Dit levert de paddenstoelen op die op het bordje staan. Bordjes zijn altijd toegankelijk voor alle spelers. Zodra je een bordje hebt geplaatst kunnen andere spelers hier ook naar toe. Zo ontstaan er gedurende het spel steeds meer locaties op het speelveld.  

Einde van het spel en puntentelling

Het einde van het spel kan op twee manieren worden ingeluid:

1. Een speler speelt zijn laatste pion weg van zijn scorespoor
2. Een speler plaatst zijn laatste bloem aan het scorespoor

Wanneer dit gebeurt wordt de huidige ronde volledig afgemaakt. Daarna krijgen alle spelers nog één extra Gnome verplaatsingsactie. Dat is als het ware een extra beurt waarin alleen actie drie mag worden uitgevoerd.

De puntenverdeling is eigenlijk heel simpel. Je telt drie scores bij elkaar op:

1. De tijdens het spel reeds behaalde punten
2. De punten op het scorespoor behorende bij het laatst weg gespeelde pionnetje
3. De punten op het scorespoor behorende bij de laatst geplaatste bloem

En het zal je niet verbazen. De speler met de meeste punten wint.

Variatie en geavanceerde optie

Wanneer je net iets meer uitdaging zoekt kan je spelen met wisselkoersen waarbij paddenstoelen inwisselbaar zijn (voor een combinatie van) andere paddenstoelen.  Dit mag je doen zodra je paddenstoelen gaat halen bij een wegwijzerbordje. Dit maakt het spelen met de bordjes nog aantrekkelijker en voegt een extra manier toe aan het spel om aan de juiste paddenstoelen te komen.

Ook kun je je spelersbordje omdraaien waarop je zult zien dat je voor de bonussen niet zomaar paadjes of ringen moet maken, maar hele specifieke vormen, om de leukste bonussen te krijgen. Dit betekent dus dat je heel specifieke tegels en weggetjes nodig gaat hebben om aan de bonussen te raken, waardoor het een stuk moeilijker wordt.

Wat vind ik van het spel?

Ik vind dit spel mier en mierzoet. Maar that’s a good thing. In de inleiding verklapte ik al dat het spel een cocktail is van mijn favoriete mechanismes. Al spelend zijn deze enorm met elkaar in balans, zonder dat het ene dominanter is dan de ander. Als wat gevorderdere speler vond ik het aantal en de kracht van de acties bij actie drie soms enkel wat tam. Het hadden er meer mogen zijn en naar mijn smaak mag het wat pittiger. Maar eigenlijk is het gezien het thema en de vormgeving precies kloppend zo. Want ook de regels zijn zoet. Je kan elkaar nauwelijks dwars zitten, anders dan eerder naar de markt  gaan voor de hoogste opbrengst. Je kan geen ringen domineren of overnemen, of mensen opzadelen met gekke weggetjes. Mocht je al een ingewikkelde situatie creëren dan kan je medespeler zich er uit redden door middel van de jokers die ze krijgen bij het vrijspelen van bloemen voor op de markt. Het is gewoon heel lieflijk, vredig, sprookjesachtig. Wat ik zeg: erg zoet.

Als je houdt van rauwheid en wat strijd in een spel is dit spel echt te gepolijst voor jou. Zeker in een twee-speler spel. Ervaring is dat je dan erg achter elkaar aan hobbelt en zowel qua punten als moment van “uit zijn” niet ver van elkaar afligt. Dan is het vooral een leuke puzzel en veel minder een competitie. De leukste spellen speel je met drie of vier, waarbij het drukker is op het bord en je dus harder je best moet doen om op tijd op de markt te raken of de juiste paddenstoelen te bemachtigen. Zeker wanneer je met het geavanceerde bordje speelt en gericht op zoek bent naar vormen.

Alle kritiek daargelaten is dit verder gewoon een heel goed en gezellig spel. Voor mensen zoals ik die van tegels leggen, worker placement en set collection houden is dit precies de cocktail die je zoekt. Het leggen van de tegels is een leuke optie omdat er meerdere weggetjes op één tegel zitten, je niet zondermeer bij andere aan kan leggen én omdat er verschillende paddenstoelen op staan. Soms betekent kiezen voor een betere weg ook kiezen voor de mindere paddenstoel of dus andersom. Keuzes, keuzes! Je zult merken dat de paddenstoelen die beduidend veel opleveren, zeldzamer zijn en op moeilijkere stukjes staan. Ga je dus voor grote stappen snel thuis met minder waardevolle paddenstoelen,  die je wel sneller kan verzamelen, maar waardoor je dus vaker naar de markt moet? Of zet je in op de dure jongens en maak je tijdens het spel gewoon één of twee grotere klappers? Ook de triggering van het einde is een overweging. Ik ging een keer nat door het niet triggeren van het einde omdat ik te gulzig was voor nóg meer punten, maar wat mijn tegenstander net de kans gaf om nog een cruciale stap op het scorespoor te maken, waardoor ik alsnog verloor. Dan ben je dus wel de “inluider” van het einde, maar druip je als nog af als verliezende Gnome. Jammer de bammer.

Tsja en verder moet je denk ik gewoon een sucker zijn voor de vormgeving en het thema. Het spelregelboek leest als een prachtig prentenboek, waarbij Ammon Anderson ons een kijkje geeft in het denkproces en hersenspinsels. Zo lees je over het ontstaan en de oorsprong van de kabouters, maar ook de keuze voor de specifieke paddenstoelen en bloemen in het spel. Daar zit een prachtige fantasie wereld achter die het spelen van dit spel nog leuker en aangenamer maken en mij terugbrengen naar een stukjes van mijn jeugd waar ik weemoedig en vrolijk van word. Dit spel gaat heel vaak op tafel komen!