The Warp

Einstein zei het nog zo: 'Wat je ook doet, geachte heelalbewoners, je moet nooit en te nimmer gaan rommelen met het Ruimtetijd-Continuüm!'
Nou nee ... dat heeft ’ie eerlijk gezegd nooit zo gezegd. Bij mijn weten dan. Maar dat had de wereldberoemde wetenschapper natuurlijk wél moeten doen, zodat de buitenaardse rassen op de planeet Yortar het ter harte hadden kunnen nemen en met hun al evenzo buitenaardse tengels van de Ruimtetijd waren afgebleven. Want dan was er waarschijnlijk nooit een Warp gecreëerd. Met alle nare gevolgen van dien.

Wat dat precies is, een 'Warp'? Geen idee. Iets Science Fiction-achtigs en geheimzinnigs. Zal vast iets met het kromtrekken van tijd en ruimte te maken hebben. Of met portalen naar andere dimensies. Of met wormgaten. Ik roep maar wat. Het gevolg van al dat kwantummechanische geknoei leidde op Yortar in ieder geval tot een ramp van cataclysmische proporties. En nu zitten ze daar maar mooi met de planetaire brokstukken.

Maar goed, na deze ietwat frivole inleiding wordt het tijd om serieus te worden. Bloedserieus zelfs, want er staat niet voor niets met grote letters tot vijfmaal toe 'Expert' op de de speldoos.

We hebben dus kennelijk met een Kennerspel te maken en dan moet, zoals we allemaal weten, het hoofd er eventjes goed bij. En zelfs dat is een understatement, want The Warp vraagt van de uitgebreide setup tot de laatste speelronde voortdurend onze volle aandacht. Overal op tafel liggen kaarten en kaartjes die je constant moet checken om te kijken of je al aan de voorwaarden voor het behalen van een bepaalde missie hebt voldaan, en dus de bijbehorende missiepunten kunt binnenharken, en of je niet voor de zoveelste keer een bepaalde bonus over het hoofd hebt gezien, toen je een Bouw- of Aanvalsactie uitvoerde.

U begrijpt: dat laatste overkwam mij nogal eens bij de eerste speelrondes. En eerlijk gezegd, na het inmiddels een aantal keren in de driespelers- en tweespelersvariant gespeeld te hebben, nog met enige regelmaat.

Hoe dat kan? Nou, onder andere omdat je iedere keer dat je The Warp speelt weer twee van de zestien alien-rassen 'draft', die je als speler onder je hoede neemt, plus de kans is groot dat er ook weer twee andere Verbannen buitenaardse rassen zijn én een nieuwe Warp-bewaker. Dat levert allemaal nieuwe combinaties en voor- en nadelen op waarmee je rekening dient te houden. Zulks bevordert de herspeelbaarheid enorm, laat dat duidelijk zijn. Maar er gaan dus ook behoorlijk wat uurtjes overheen alvorens je alle finesses van The Warp écht in de vingers krijgt. Wat mij betreft is dat overigens een flinke aanbeveling, want ik houd erg van spellen die niet meteen al hun geheimen prijsgeven.

The Warp is een 4X-gebiedsveroveringsspel met een Science Fiction-thema. Dat thema is prima uitgewerkt, ondersteund door aansprekend en bijpassend SF-artwork. Lange tijd was ik echter de mening toegedaan dat de spellenmakers verhaaltechnisch iets niet helemaal goed hadden gedaan, maar ik ben inmiddels tot het inzicht gekomen dat dat niet het geval is. Of hoeft te zijn.

Dat verdient iets meer toelichting. In de spelbeschrijving valt te lezen dat je als spelers niet alleen gaat proberen om middels Technische Vooruitgang, Voorspoedige Handel en Nietsontziende Verovering de overhand te krijgen op de planeet Yortar, maar dat je tevens tracht te achterhalen wie er nou precies achter dat hele Warp-drama zit. Op de achterkant van de speldoos staat bijvoorbeeld: "Misschien lukt het je zelfs wel om de verlaten Warppoort te veroveren en ontdek je wie er achter de gebeurtenissen zat die tot de wereldwijde catastrofe hebben geleid". En voorin het regelboekje staat: "Wie of wat veroorzaakte de ramp? Zijn de geruchten over geheime experimenten met een Warpportaal waar?"

Dat verwarde me enigszins. Je hebt immers bij de setup van het spel al bepaald wie de zogeheten Warp Guardian is, door een kaart uit de trekstapel te trekken? Qua identiteit is dat dus helemaal geen verrassing meer en van ontmaskering lijkt dan ook in het geheel geen sprake te zijn. Bovendien: hoezo staat er in de beschrijving dat de Warppoort verlaten is? In dat gebied is toch een Warp-bewaker aanwezig? Kijk maar eens op bladzijde 18 van het regelboek: "De Warp-bewaker is het buitenaardse ras dat geheime experimenten heeft uitgevoerd op deze Warppoort. Dit leidde uiteindelijk tot de ramp die Yortar verwoest heeft. Zoals je je kunt voorstellen, zal het berechten van de schuldigen van deze catastrofe je leidende rassen enorm helpen om hun nieuwe heerschappij over de kolonie te legitimeren."

OK ... niet ontmaskeren, maar arresteren dus? Daar komt nog bij dat er gedurende het spelverloop verder ook helemaal niks gedaan wordt met het zien te achterhalen wat de precieze beweegredenen van deze buitenaardse planeetvernielers zouden zijn geweest om met de Ruimtetijd te gaan rommelen. Of met de vraag wat nou eigenlijk de functie is van die mysterieuze Warp. Er werd iets gesuggereerd over een portaalfunctie, maar waar leidt die kolossale ruimtedeur dan naartoe?

Dat soort vragen hielden me danig bezig en verstoorden eerlijk gezegd ook enigszins de thematische beleving. Totdat ineens het kwartje viel. In The Warp neem je zoals gezegd een kolonie onder je hoede, die geleid wordt door twee willekeurig gekozen buitenaardse rassen. Als speler weet je wel degelijk welke aliens er verantwoordelijk waren voor de Warp-ramp (je hebt immers de Warp Guardian geselecteerd bij de setup), maar (en nu komt het essentiële punt) de kolonisten en de militaire troepen, die jij als een soort poppenspeler aanstuurt, weten dat niet. Zíj gaan dus op ontdekkings- en ontmaskeringstocht. En niet jíj.

Alle begrip dat u even bij moet komen van deze diepzinnige redenatie. En of mijn argumentatie helemaal steekhoudend is, is trouwens ook nog maar zeer de vraag. In de spelbeschrijving word je immers wel als poppenspeler aangesproken ("misschien lukt het je ... en ontdek je"), in plaats van dat de marionetten worden geadresseerd (wat ook wel weer een beetje vreemd zou zijn geweest). Het is dus heel goed mogelijk dat ik de spellenmakers iets te veel het voordeel van de narratieve twijfel geef. Hoe dan ook: laat niemand ooit meer beweren dat het spelen van bordspellen een oppervlakkige, dan wel pueriele aangelegenheid is. Er is hier eventjes Heel Diep Nagedacht, of niet soms?

Dat neemt allemaal echter niet weg dat ik alsnog van mening ben dat er thematisch en verhaaltechnisch nog wel iets meer uit het ontrafelen van het Warp-mysterie gehaald had kunnen worden. Gezien het feit dat het zo’n centraal gegeven is (de Warp vormt letterlijk het middelpunt van het speelbord en het is zelfs de titel van het spel), had er wellicht middels verhaalrijke Gebeurteniskaarten iets gedaan kunnen worden aan stapsgewijze ontdekking door de kolonisten en/of militairen. Of nog beter: niet meteen bij de setup de Warp Guardian onthullen, maar pas als je daadwerkelijk met je soldaten het Warp-gebied betreedt. Zo simpel had het kunnen zijn.

Maar goed, het wordt nu hoog tijd om een aantal stevige pluspunten van The Warp te noemen. En het zal u niet verbazen dat die zich niet zozeer op verhaaltechnisch, maar juist op speltechnisch vlak bevinden. Want, beste bordspelliefhebbers, wat zit dit spel qua mechanieken geraffineerd in elkaar en wat is het een vreugde om te spelen!

Wat ik en mijn medespelers echt heel goed vonden tijdens het spelen van The Warp, is de manier waarop je ook tijdens de beurten van de anderen betrokken blijft bij de spelzaken. Als een tegenstander er bijvoorbeeld voor kiest om een Ontwikkelactie (Bouwen of Upgraden) of een Terraformingsactie te doen, dan mogen de medespelers 'Volgen', oftewel: een vergelijkbare actie uitvoeren, mits ze in staat zijn om de kosten (Goud en Energie) daarvoor op te brengen. Als er wordt 'Gevolgd', krijgt de actieve speler een bonus (Grondstoffen of een Archiefkaart).

Dat is een interessant stukje speltechniek, net als het feit dat je Gevechtskaarten mag inzetten als iemand besluit een gebied te veroveren. Zo'n Combat-kaart kan worden gebruikt om hulp te bieden aan degene die wordt belaagd, maar middels een proces van 'Omkopen' kan de aanvaller, die trouwens ook zelf een Gevechtskaart mag inzetten, ook proberen om de betreffende kaart, die tegen hem zou kunnen worden ingezet, weer van tafel te krijgen.

We vonden dit zeer ingenieuze aspecten van het spel die ons tijdens al het koloniebouwen en de gebiedsuitbreidingen voortdurend op het puntje van onze stoel hielden.

O ja, en na de hierboven gekraakte enigszins kritische nootjes met betrekking tot het verhaal, moet in dit verband zeker nog even worden opgemerkt dat het planeetverbouwende onderdeel in The Warp juist een bijzonder sterk thematisch element is. Je mag met de Terraformingsactie namelijk sommige delen van Yortar hoger maken en andere planetaire gebiedsdelen verlagen. En ook hier is het zo dat medespelers deze actie mogen 'Volgen'. Het resultaat van al dat terraformen is dat je met je legereenheden, als je de zaken goed hebt voorbereid, kunt aanvallen vanaf hoger terrein en dat levert dan vanzelfsprekend een tactisch militair voordeel op. Dat komt allemaal heel realistisch over en het is naar onze mening ijzersterk neergezet in dit spel.

Of je dan met een aanval vanaf verhoogd terrein van tevoren dan al zeker weet dat je gaat winnen? Nee, beslist niet. Want met de reeds genoemde Combat-kaarten kunnen de gevechtszaken doorgaans nog een zeer onverwachte keer nemen. Zo kun je met een Jetpack-kaart bijvoorbeeld de opgeworpen terreinobstakels moeiteloos overwinnen. Of je kunt met een Reinforcement-kaart plotsklaps troepenversterking krijgen. Verrassend leuk. En vooral: thematisch kloppend.

In het begin lijkt The Warp wat langzaam op gang te komen en al gauw kom je tot de ontdekking dat je toch écht moet investeren in het bouwen en upgraden van Goudmijnen en Energiefaciliteiten om wat te doen aan het zich overmijdelijk openbarende nijpende grondstoffentekort. Midgame komt de boel op stoom en begint de motor al wat soepeler te lopen. Waarna het ineens allemaal toch ook weer heel snel gaat, omdat het plotseling overal Overwinningspunten begint te regenen. Als een speler 9 punten heeft, worden, afhankelijk van het spelersaantal, nog een paar rondes gespeeld en wint degene die de grootste puntenbuit heeft behaald.

The Warp gaat hier bij ons thuis zeker vaker op tafel komen. Het is een spannend, vlot spelend en strategisch zeer interessant spel met hoge spelersinteractiviteit. De drie- en tweespelersvariant beviel ons uitermate goed en momenteel verdiep ik me nog wat meer in de soloversie, die een campagne met elf te bevechten en te overwinnen Rivalen bevat.

Concluderend kunnen we stellen dat er narratief gezien weliswaar nog wel wat winst te behalen zou zijn geweest, maar dat The Warp met het oog op de verrassende spelmechanieken en het speelplezier een zeer aan te bevelen SF-gebiedscontrolespel is.