Bonfire

Met de Zware JongensClub was besloten voor Bonfire. Dat is de eerste titel waarvoor Feld de samenwerking zocht met de illustrator die ik het meest bewonder: Dennis Lohausen. De doos staat hier al drie jaar in de kast, inclusief de uitbreiding, en was nog steeds niet gespeeld.

De reden daarvoor is dat ik niet zo van de donkere dozen ben. Donkere dozen en gefantaseerde thema's met (zoals in dit geval) gnomen en trollen.
Deze Feld heeft precies zo'n doos; vandaar mijn ho maar.

Wanneer je wilt snappen wat ik precies bedoel, kun je misschien beter deze pdf downloaden en lezen. Hierin vertellen Feld en Lohausen iets over het onderliggende thema van Bonfire en de inspiratie voor het maken van het spel, het toevoegen van het thema en de illustraties.
Dit "pamflet" zit niet in de doos, maar is na de release gepubliceerd. Het zou ongetwijfeld een berg kritiek hebben gescheeld wanneer het wel was bijgevoegd.
Maar dan nog. Ik wil best begrijpen dat dit soort sprookjesvertellingen er bij delen van de bevolking in gaat als Gods woord in een ouderling, maar ik heb er helemaal niks mee. Ik moet er van zuchten, ik word er mismoedig van en kan de neiging tot satire maar nauwelijks onderdrukken.

Maar vandaag lag het dus op tafel. Ein-de-lijk. En dat 'eindelijk' mag best tweeledig worden opgevat, want het is een behoorlijk karwei om alles voor vier spelers uit te sorteren en klaar te leggen. Een groot speelbord, persoonlijke speelborden, een klein extra spelersbordje, allerlei houten tokens, ontelbare kartonnen fiches, twee soorten kaarten en vast nog wel iets dat ik nu vergeet.

Wanneer alles staat en de spelers zijn klaar om te beginnen, is er een aardige manier om de startspeler aan te wijzen. Het was me bij het opzetten van het spel niet opgevallen, maar één van de spelersborden heeft een afwijkende vormgeving. Eén van de add-ons aan een van de spelersbordjes wijkt af van de andere. Degene die dát bord voor zich heeft mag beginnen.

Tijdens hun beurten verzamelen en gebruiken de spelers actietegeltjes om de verschillende beschikbare acties uit te kunnen voeren. Om die actietegeltjes (tokens) te krijgen, moet er eerst gepuzzeld worden. Dat gebeurt door uit je eigen voorraad een strookje karton (met drie verschillende acties/kleuren) te nemen en dat te plaatsen op een matrix op je spelersbord. Dit moet passen. Voor elk symbool/actie krijg je één actietoken in die kleur, maar als op de tegel die je plaatst een vakje staat dat matcht met de kleur van een aangrenzend vakje, krijg je twéé actietokens. Later, als er nog een derde of vierde aan grenst, krijg je drie of vier tokens.

De rest van het spel wordt gespeeld met het uitgeven van die actietokens, waar je van alles mee kunt doen. Er zijn op elk moment in het spel heel veel keuzes en heel veel acties beschikbaar. Je zou er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om blauwe tokens (met een bootje er op) te gebruiken om naar een eiland te varen, om daar een deel van je grondstoffen te ruilen (na inlevering van een rode token) voor een groter tegeltje met een opdracht of een doel. Die opdracht komt op je spelersbord te liggen en als het je later lukt om die taak te vervullen (die varieert van eenvoudig tot moeilijk), kun je dat tegeltje omdraaien om een vreugdevuur aan te steken.

Een ander ding dat je kunt doen is het middelpunt van het grote vreugdevuur draaien en twee van de drie beloningen claimen die beschikbaar zijn in elk part. Hier heb je dan de keuze uit een van de portaalfiches die je aan je spelersbord kunt toevoegen (elk type heeft een andere vorm en lijken een beetje op puzzelstukjes), en een grondstof- of een actietegel.

Je kunt er ook voor kiezen om een van de beschikbare kaarten te claimen: specialisten en oudsten. Specialisten geven je meestal doorlopende bonussen voor het uitvoeren van bepaalde acties. Oudsten zijn beperkt in voorraad, maar geven je een eenmalige bonus als je aan een aantal verschillende voorwaarden kunt voldoen of doelen/opdrachten gehaald hebt.

Is er nóg meer?
Ja, er is nog veel meer. Net als in alle Felds van de laatste jaren heb je een hele waaier aan mogelijkheden. Een groot deel van de tijd zit je ook te wikken en wegen wélke van je mogelijkheden beter is dan een andere. Tijdens de twee potjes die we gespeeld hebben, heb ik geen enkel moment gehad dat ik door mijn mogelijkheden heen was, of het moet die ene keer zijn geweest dat ik dacht geen grondstoffen meer te hebben. Maar ook daar kon ik tamelijk eenvoudig omheen spelen.
Je kunt er bijvoorbeeld ook voor kiezen om een padtegel te claimen. Padtegels zijn vrij groot, komen in drie kleuren, worden met de klok mee rond je spelersbord gelegd en geven de "bewakers" een pad om over te lopen als je ervoor kiest een processie te starten.
Wanneer ik vanuit het thema van het spel vertel, moet je dit zien als: met een meeple die er uitziet als Jezus die de schare zegent (die je met je bootje van een eiland hebt gehaald) kun je een processie van soortgelijke poppetjes op gang brengen. Hierdoor lopen deze poppetjes verder over je padtegels en worden er grondstoffen toegekend op het vak waarop ze stoppen, of (als er een portaal is tussen hun pad en het bord) kunnen deze poppetjes naast een van je vreugdevuren gaan staan, voor eindspel-VP's. Dat klinkt tamelijk ingewikkeld, maar wanneer je het thema probeert te vergeten en alleen op het mechaniek let, dan is het vrij simpel. Het thema zit - in mijn optiek - het spel meestentijds in de weg, op precies dezelfde manier zoals dit bijvoorbeeld in Bitoku, Endless Winter of Iki gebeurt.

Terug naar Bonfire. Het heeft weinig zin om dieper op alle mogelijkheden in te gaan, want er zijn zo veel verschillende variaties op elke actie en bovendien kunnen er tijdens het spel nog even zoveel extra keuzes bij komen.

Ik geef nog een voorbeeld:
Wanneer je het grote vreugdevuur draait om een portaalstukje te pakken (waarmee je een verbinding kan maken tussen het pad en een vreugdevuurtje), moeten deze portaalstukjes, tegen de klok in, in je spelersbord worden geplaatst. In elk vakje op je bord past slechts op één bepaald portaalstukje.
Wanneer je op zoek bent naar zo'n speciaal stukje moet je verdraaid goed blijven opletten wat er op dát deel van het gezamenlijke bord gebeurt.
In je beurt mag je met één actietoken de aanwijzer één stukje draaien. Met twee actietokens mag je twee partjes doen en met drie actietokens ben je vrij om te kiezen uit welk part je een greep wilt doen.
Dat lijkt een faire deal ... maar ook de andere spelers hebben wensen en de wijzer draait maar één kant op. Wanneer de wijzer voorbij "jouw" doel is en je hebt onvoldoende actietokens, dan heb je zwaar pech.
Als je niet genoeg paarse actietokens hebt, kun je er twee van een andere kleur gebruiken om er één te compenseren die je mist.
Je kunt ook hopen dat je een helperskaart kan kopen waarmee je meer velden per token kunt verplaatsen, of misschien de helperskaart waarmee het mogelijk is om de portalen in willekeurige volgorde te plaatsen.
En natuurlijk hangt het krijgen van die paarse tegels af van in welke volgorde je de lottegels bij de start van het spel op je bord hebt gelegd... want daar begint deze hele puzzel mee.

{gallery}bonfire{/gallery}

Wat vonden we er van?
Na twee potjes (waarvan de tweede met de uitbreiding Trees & Creatures) waren we het er over eens dat dit qua mechaniek een typische Feld is: een puntensalade waarin niet één winnende strategie is. In dit geval is het een iets ingewikkelder puntensalade dan bijvoorbeeld Macao, Brugge, Amerigo of zelfs het later uitgekomen Marrakesh.
Dat komt zeker door het volkomen onbegrijpelijke en onFeldiaanse thema dat onder het mechaniek ligt. De uitleg in het regelboek is heel erg goed. Dat helpt. Maar wanneer er voor een thema gekozen zou zijn dat dichter bij de realiteit zou liggen dan was dit een topspel geweest. Nu zul je twee dingen moeten proberen te begrijpen: het spel én het thema en omdat die twee elkaar niet ondersteunen, zwem je constant in te diep water.
Ik ben er ook van overtuigd dat het thema debet is aan de moeilijkheidsgraad die het op BGG gekregen heeft. 3.65 uit 5 is veel te zwaar. In mijn beleving mag daar wel een volle punt vanaf wanneer je door het thema heen kijkt en alleen het mechaniek volgt.
In onze beoordeling zitten we tussen een 5 en een 7, 7+. Dat is laag voor een Feld.

Oh, er is iets dat ik zeker nog wil noemen. Op een bepaald moment wordt in het spel het einde getriggerd. In andere spellen is er dan nog vaak één gelijkmakende speelbeurt.
Hier zijn dat er vijf! Er zijn nog vijf volle ronden.
In elke van die vijf ronden kan een speler beslissen om te stoppen. Die speler krijgt dat 5, 4, 3, 2 of 1 overwinningspunt(en) bij zijn totaal.
Ik vond dat een hele chique manier.